Hoeveel walvissen zijn er nog in de wereld?

Als je ooit Moby Dick of het voorrecht hebt gehad om walvissen van dichtbij te zien, zul je geen moeite hebben om je een voorstelling te maken van hun ontzagwekkende grootsheid. Deze serene, peinzende zoogdieren hebben de menselijke verbeelding al ontelbare generaties geïnspireerd. Helaas hebben ze ook hebzucht en bloeddorst bij walvisjagers en stropers geïnspireerd. Nu hun bestaan dagelijks wordt bedreigd, moeten we ons afvragen: hoeveel walvissen zijn er nog over op de wereld?

Van de blauwe vinvis tot de bultrugwalvis en de beroemde orka: ontdek de torenhoge mythen van deze oeroude dieren!

Soorten walvissen

Walvissen, of walvisachtigen, worden onderverdeeld in 2 categorieën: baleinwalvissen en tandwalvissen. Zoals hun naam al doet vermoeden, hebben baleinwalvissen (Mysticetes) geen tanden. In plaats daarvan hebben ze balein, een borstelachtige substantie die bestaat uit keratine. Dit helpt hen om krill en andere dieren uit het water te filteren.

Tandwalvissen (Odontocetes) hebben traditionele tanden en kunnen grotere prooien vangen. Tot deze categorie walvisachtigen behoren dolfijnen en bruinvissen.

Er zijn 14 baleinwalvissoorten, waaronder:

• Blauwe vinvissen
• Vinvissen
• Bultrugwalvissen
• Grijze walvissen
• Noord-Atlantische walvissen

Er zijn 72 soorten tandwalvissen, waaronder:

• Potvissen
• Orka's (orka's, die technisch gezien dolfijnen zijn)
• Tuimelaars
• Beluga walvissen
• Bruinvissen

Baleinwalvissen, ook wel grote walvissen genoemd, zijn over het algemeen veel groter en langzamer dan tandwalvissen. De uitzondering is de vinvis, die bekend staat als de "hazewindhond van de zee". Baleinwalvissen hebben twee spuitgaten, terwijl tandwalvissen er maar één hebben. Dolfijnen en bruinvissen zijn kleiner dan andere walvissen. Bruinvissen zijn niet alleen de kleinste soort van allemaal, ze hebben ook plattere tanden.

Hoeveel walvissen zijn er nog in de wereld?

Volgens een schatting van de Internationale Walvisvaart Commissie zijn er nog minstens 1,5 miljoen walvissen over in de wereld. Deze schatting is echter onvolledig, omdat niet alle soorten worden meegenomen. Het is daarom onmogelijk om het exacte aantal overgebleven walvissen te weten.

Sommige soorten zijn zeldzamer dan andere. De blauwe vinvis heeft veel aandacht gekregen vanwege zijn enorme omvang en zijn bedreigde status. Er leven nog ongeveer 25.000 van deze vriendelijke reuzen in het wild, een enorme afname ten opzichte van de 350.000 exemplaren die 200 jaar geleden in de zeeën rondzwierven. Blauwe vinvissen kunnen wel 100 meter lang worden en meer dan 400.000 kilo wegen.

De Noord-Atlantische zwaardwalvis is er nog slechter aan toe en staat op de lijst van de International Union for the Conservation of Nature als ernstig bedreigd. Er leven er nog maar 500 in het wild. Maar het ergst van allemaal is de Baiji, een soort zoetwaterdolfijn. Er zijn er zo weinig dat sommigen speculeren dat ze misschien al uitgestorven zijn.

Zijn walvissen vissen?

Hoewel ze allebei in de oceaan leven en bepaalde kenmerken delen, zijn walvissen geen vissen. Walvissen zijn zoogdieren, wat betekent dat ze warmbloedig zijn en levende jongen baren. Ze ademen ook lucht met één of twee spuitgaten, afhankelijk van hun soort.

Om ze te helpen hun temperatuur in koud water te reguleren, zijn walvissen goed uitgerust met isolerende blubber. Walvisjagers jaagden bijna tot ze waren uitgestorven op walvissen vanwege hun extra dikke blubber, een waardevol product dat ze ook drijvende hield na hun dood. Dit maakte het makkelijker voor walvisjagers om ze in stukken te snijden en aan boord te brengen.

Walvissen Roofdieren

Zo groot als ze zijn, hebben walvissen maar weinig natuurlijke vijanden. De enige wezens in de zee die ze effectief kunnen aanvallen, zijn haaien en orka's. Zelfs dan geven ze er de voorkeur aan om babywalvissen (kalveren) bij hun moeders of groepen weg te halen. Kalveren zijn veel handelbaarder en verzetten zich minder.

Orka's zijn zeer sociale dieren en zijn voor hun overleving sterk afhankelijk van hun familiegroep. Daarom jagen ze vaak in roedels. Dit heeft ze de naam "de wolven van de oceaan" opgeleverd. Als apex roofdieren hebben ze geen natuurlijke vijanden en kunnen ze naar believen jagen. Zelfs blauwe vinvissen, de grootste zoogdieren op aarde, worden af en toe aangevallen door orka's.

Orka's en haaien zijn echter niet de grootste bedreigingen voor walvissen. Mensen hebben ze bijna tot uitsterven gejaagd en bedreigen ze nog steeds, ondanks intensieve natuurbeschermingsinspanningen. Indirecte bronnen van problemen, zoals olie- en plasticvervuiling, bedreigen ook hun welzijn.

Waarom jagen mensen op walvissen?

Mensen jagen om verschillende redenen op walvissen. Ten eerste leveren walvissen een enorme hoeveelheid vlees, dat net als rundvlees gekookt kan worden. Het wordt soms ook gebruikt in voedsel voor huisdieren. Recentelijk is er echter bezorgdheid ontstaan over de gezondheid van walvisvlees. Wetenschappers hebben milieuverontreinigende stoffen zoals pesticiden en zware metalen gevonden in walvisvet. Deze stoffen hopen zich op als de walvissen zich voeden met vis en andere zoogdieren.Hun prooien hebben op hun beurt andere wezens opgegeten die deze verontreinigingen bevatten.

Walvissen leveren ook blubber. Dit kan worden gekookt om walvisolie te maken, die kan worden gebruikt voor zeep, eetbare vetten en als olie voor lampen. Deze praktijk was zo'n honderd jaar geleden veel gangbaarder, hoewel de Inuit het nog steeds voor deze doeleinden gebruiken. Tegenwoordig wordt het waarschijnlijker samen met walviskraakbeen gebruikt in gezondheidssupplementen en geneesmiddelen.

Sinds 1986 is de commerciële jacht op walvissen in de meeste landen illegaal, inclusief het gebruik van hun lichaamsdelen om winst te maken. Japan, Noorwegen en IJsland maken echter bezwaar tegen het internationale verbod en blijven doorgaan met de walvisjacht.

Walvissen in gevangenschap

Als je ooit de Gratis Willy Orka's in het bijzonder, zoals de gelijknamige held uit de film, zijn de oorzaak van veel consternatie onder natuurbeschermers. Omdat het extreem sociale dieren zijn, hebben ze andere orka's nodig om gezond en tevreden te kunnen leven.

In gevangenschap worden zowel hun ruimte als hun interacties ernstig beperkt. Ziektes, depressies, doodgeboorten en vroegtijdige sterfgevallen komen vaak voor bij populaties orka's. Zeeparken krijgen steeds meer kritiek vanwege hun behandeling van de dieren en hun voortdurende vastberadenheid om ze aan het publiek te tonen.

De vangst van orka's kan bijzonder hartverscheurend zijn. Ze worden in het nauw gedreven door commerciële walvisjagers die er vaak veel tegelijk vangen. Vaak sterven orka's tijdens het aanhoudingsproces. Jonge orka's worden vaak veel eerder bij hun moeder weggehaald dan normaal het geval zou zijn. In het wild blijven mannelijke orka's vaak hun hele leven bij hun moeder.

Het transport naar hun nieuwe thuis kan traumatisch en gevaarlijk zijn, soms met ziekte of de dood tot gevolg. En dit is niet altijd de laatste reis die ze moeten maken. Sommige orka's zijn meerdere keren overgeplaatst tussen faciliteiten, waardoor ze onnodig worden belast.

Andere walvissen, dolfijnen en bruinvissen ondervinden hetzelfde lot, opgesloten in kooien en onderworpen aan onnatuurlijke omstandigheden. Als we willen dat deze majestueuze dieren ook in de toekomst behouden blijven, moeten we ons blijven inspannen om ze te beschermen.