सामग्री सारणी
माउंट एव्हरेस्टपेक्षा उंच पर्वताची कल्पना करा. किंवा ग्रँड कॅन्यनपेक्षा पाचपट मोठी कॅन्यन. आता, समुद्राच्या सर्वात खोल भागात मानवजातीने स्पर्श न केलेल्या ठिकाणी त्याचे चित्र काढा. ती म्हणजे मारियाना ट्रेंच. अशा ठिकाणी काही राहता येईल का? आणि तसे असल्यास, तुम्हाला कोणत्या प्रकारचे मारियाना ट्रेंच प्राणी सापडण्याची शक्यता आहे?
मारियाना खंदकाच्या तळाशी काय राहतात ते शोधा, ते कसे तयार झाले आणि या रहस्यमय गोष्टींबद्दल बहुतेक लोकांना माहित नसलेल्या रोमांचक तथ्यांसह जागा.
मारियाना ट्रेंच म्हणजे काय?
खंदक म्हणजे समुद्राच्या तळावर एक लांब, खोल उदासीनता आहे जी सामान्यत: प्लेटच्या सीमारेषेला समांतर चालते. मारियाना ट्रेंच, किंवा मारियाना ट्रेंच, मारियाना बेटांच्या पूर्वेला सुमारे 124 मैल पश्चिम पॅसिफिक महासागरात आहे. मारियाना खंदक ही पृथ्वीवरील सर्वात खोल समुद्रातील खंदक आहे.
या डाग-आकाराच्या कुंडाची कमाल खोली 36,037 फूट, जवळपास सात मैल आहे. मानवाला ज्ञात असलेला महासागराचा सर्वात खोल भाग खंदक, चॅलेंजर डीपच्या दक्षिणेकडील टोकाला आहे, ज्याची खोली 36,201 फूट आहे (पुनरावृत्ती न केलेले मोजमाप). आजपर्यंत, मारियाना ट्रेंचमध्ये फक्त 12 डुबकी मारली गेली आहेत, एकूण 22 लोक आहेत.
या खोलीतील पाणी थंड असताना, सुमारे 34° ते 39° फॅरेनहाइट, तीव्र दाब या भागाला धोकादायक बनवते. हा दाब प्रमाणित समुद्रसपाटीच्या वातावरणाच्या दाबापेक्षा 1,000 पट जास्त आहे.
हे गुप्त, गडद खंदक कसे तयार झाले,आणि कोणते गोंधळात टाकणारे प्राणी आत राहतात?
मारियाना खंदक कसे तयार झाले?
पश्चिम पॅसिफिकचे समुद्रतळ १८० दशलक्ष वर्षे जुने आहे, जे जगातील सर्वात जुने आहे. या प्राचीन कवचात पातळ प्लेट्स आहेत ज्या वितळलेल्या खडकावर (आवरण) तरंगतात. काहीवेळा या प्लेट्स एकमेकांवर आदळतात, ज्यामुळे एक प्लेट आवरणात बुडते तर दुसरी वरच्या बाजूला जाते.
ही प्रक्रिया सबडक्शन म्हणून ओळखली जाते आणि हालचालीमुळे खंदक, ज्वालामुखी, भूकंप आणि सुनामी तयार होतात. मारियाना प्लेट आणि पॅसिफिक प्लेट या सबडक्शन झोनवर बसलेल्या मारियाना ट्रेंचच्या निर्मितीसाठी जबाबदार आहेत.
प्रक्रिया पुरेशी सोपी वाटत असताना, मारियाना प्लेटवरील सबडक्शन 50 दशलक्ष वर्षांहून अधिक काळ घडले आहे. खंदक कमानीच्या आकारात आहे आणि संशोधकांच्या मते फिलीपीन प्लेटमधून मारियाना प्लेट तुटल्यामुळे त्याची निर्मिती झाली आहे. मारियाना मायक्रोप्लेटची निर्मिती (जो अपरिहार्यपणे पॅसिफिक प्लेटशी टक्कर होतो) मारियाना बेटांसाठी जबाबदार आहे, ज्यामध्ये सक्रिय आणि सुप्त ज्वालामुखी आहेत. ही प्रणाली वाढत असताना, शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की कालांतराने, मारियाना मायक्रोप्लेट नष्ट होईल.
मारियाना खंदकाच्या तळाशी काय राहते?
मारियाना ट्रेंचमधील प्राण्यांचा समावेश होतो झेनोफायओफोर्स, एम्फीपॉड्स आणि लहान समुद्री काकडी (होलोथुरियन्स) जे सर्व महासागराच्या तळाशी राहतातसर्वात खोल उदासीनता. या खोलीत राहणारे प्राणी संपूर्ण अंधारात आणि अति दाबात, रसायने (मीथेन किंवा सल्फर सारखे) किंवा अन्नसाखळीच्या खाली असलेल्या पदार्थांचे सेवन करतात.
जेम्स कॅमेरॉन २०१२ च्या मोहिमेतील व्हिडिओ फुटेजमध्ये सापडलेल्या या प्राण्यांचा वैज्ञानिकांनी अभ्यास केला. दुर्दैवाने, खोल समुद्राचा शोध घेण्याच्या अत्यंत धोक्यांमुळे काम करण्यासाठी फारसे पुरावे नाहीत. 80% पेक्षा जास्त महासागराचा शोध न घेतल्याने, नवीन प्रजातींची शक्यता प्रचंड आहे.
झेनोफायोफोर्स
झेनोफायओफोर्स ("विदेशी शरीरे वाहक") हे जगातील सर्वात मोठ्या जिवंत एकलांपैकी एक विशाल खोल समुद्रातील अमीबा आहेत - पेशीयुक्त जीव. हे प्रोटोझोआन महासागराच्या सर्वात खोल भागात राहतात आणि त्यांच्याबद्दल जास्त माहिती नाही कारण त्यांच्या नाजूक फ्रेम्समुळे त्यांना संशोधनासाठी गोळा करणे कठीण होते.
हे जीव विविध आकार आणि आकारात येतात आणि ते गोलाकार स्पंज, फ्रिली स्पंज, टेट्राहेड्रा (चार-बाजूच्या आकृत्या) किंवा सपाट डिस्कसारखे दिसू शकतात. Xenophyophores मूलत: साइटोप्लाझमचे ढेकूळ असतात, एक चिकट द्रव असतो ज्यामध्ये केंद्रक असतात.
ते त्यांच्या विष्ठेच्या गोंद सारखी तार स्रावित करतात जी खनिजे आणि इतर वस्तूंशी जोडतात जसे की स्केलेटल अवशेष आणि एक एक्सोस्केलेटन तयार करण्यासाठी वापरतात ज्याला चाचणी म्हणून ओळखले जाते. झेनोफायओफोर्स समुद्राच्या तळाशी स्लग्सप्रमाणे फिरतात आणि त्यांना ज्ञात भक्षक नसतात.
हे देखील पहा: मगर वि. मगर: 6 मुख्य फरक आणि लढाईत कोण जिंकतोअॅम्फिपॉड्स
अॅम्फिपॉड हे लहान क्रस्टेशियन आहेत जे संपूर्ण महासागरात आढळतात,परंतु एक प्रजाती, विशेषतः, या खोल समुद्राच्या खंदकात राहतात. हिरोंडेलिया गिगास हा कोळंबीसारखा प्राणी आहे, त्याची लांबी सुमारे दोन इंच आहे, जो समुद्राच्या तळावर पडलेली लाकूड खातो. हे प्राणी दीर्घकाळ अन्नाशिवाय जाऊ शकतात परंतु जवळजवळ काहीही खातील आणि स्वतःला फुटण्याच्या बिंदूपर्यंत पोचतील.
हे अॅम्फिपॉड्स त्यांच्या आतड्यात लाकूड खाणारे एंझाइम तयार करतात ज्याचा वापर इथेनॉल बनवण्यासाठी केला जाऊ शकतो असा शास्त्रज्ञांचा विश्वास आहे. इथेनॉल औषधे, प्लास्टिक आणि सौंदर्यप्रसाधने तयार करण्यात मदत करते.
होलोथुरियन्स
होलोथुरियन्स ही चमकदार समुद्री काकडीची नवीन प्रजाती आहे. आणि हे स्क्विशी प्राणी भाजीपाल्यासारखे असले तरी, ते खरे तर स्टारफिश आणि अर्चिनशी जवळचे संबंधित प्राणी आहेत. समुद्री काकडी एक असामान्य संरक्षण यंत्रणा असलेले विचित्र जीव आहेत. धोक्यात आल्यावर, समुद्री काकडी त्याचे स्नायू आकुंचन पावते आणि त्याच्या अंतर्गत अवयवांना गुदद्वारातून बाहेर काढते.
पृथ्वीच्या खोल खंदकांमध्ये आढळलेल्या काकड्या चमकदार वायलेट रंगाच्या आणि पारदर्शक असतात. सर्वात प्रसिद्ध खोल समुद्रातील काकडीचे टोपणनाव "हेडलेस चिकन मॉन्स्टर" असे आहे. हे भयंकर वाटेल पण ही असामान्य प्रजाती पाण्यातून फिरताना पाहणे एखाद्या विचित्र पण सुंदर पाण्याच्या नृत्यनाट्यासारखे दिसते.
मारियाना स्नेलफिश
मारियाना हॅडल स्नेलफिश ही मारियाना ट्रेंचमधून सापडलेली सर्वात खोल माशांची प्रजाती आहे . संशोधकांनी समुद्रसपाटीपासून 27,460 फूट खाली हा रेकॉर्डब्रेक मासा पकडला आणि शास्त्रज्ञांनी सिद्धांत मांडलामाशांसाठी जास्तीत जास्त खोली 27,900 फूट आहे. स्नेलफिशची ही प्रजाती अत्यंत दबाव आणि संपूर्ण अंधारात राहण्यासाठी अनुकूल आहे. तिची त्वचा पारदर्शक आहे, तिला दृष्टी नाही आणि तो मारियाना ट्रेंचमधील सर्वात वरच्या भक्षकांपैकी एक आहे.
हे देखील पहा: कोटन डी टुलियर वि हवानीज: फरक काय आहे?मारियाना ट्रेंचबद्दल मनोरंजक तथ्ये
- 1960 मध्ये, डॉन वॉल्श (यूएस आर्मी लेफ्टनंट) आणि जॅक पिकार्ड (अभियंता) हे मारियाना ट्रेंचच्या खोलवर उतरणारे पहिले लोक होते.
- युनायटेड स्टेट्सने खंदकाचा सर्वात खोल भाग, चॅलेंजर डीप नियंत्रित केला आणि तो समर्पित केला राष्ट्रीय स्मारक म्हणून.
- जर तुम्ही मारियाना ट्रेंचमध्ये माउंट एव्हरेस्ट (जगातील सर्वात उंच पर्वत) ठेवले तर त्याचे शिखर अजूनही समुद्रसपाटीपासून 7,000 फूट खाली असेल.
- द मारियाना ट्रेंच, पृथ्वीवरील सर्वात खोल स्थान, विलक्षण प्रदूषण पातळी आहे. अत्यंत प्रदूषित चिनी नदीत आढळलेल्या पातळीपेक्षा हे प्रमाण जास्त आहे.
- खंदकाच्या आतील गोताखोरांनी प्लास्टिकच्या पिशव्या आणि कँडी रॅपर जप्त केले आहेत. मानव अजूनही जगातील सर्वात दुर्गम ठिकाणांवर प्रभाव पाडतात.
- संशोधकांनी मारियाना ट्रेंचमधून विचित्र धातूचे आवाज रेकॉर्ड केले आहेत. बर्‍याच वादविवादानंतर, त्यांनी निष्कर्ष काढला की आवाज बॅलीन व्हेलमधून येत आहे.
- मारियाना ट्रेंचच्या तळाशी काय राहतात? नवीन आणि अनोखे प्राणी, तसेच अनेक शास्त्रज्ञांनी शोधलेले नाहीत!
