বিষয়বস্তুৰ তালিকা
ভয়ংকৰ আকাৰ আৰু বৈ যোৱা চুলিৰ মতা সিংহ এটা মহিমামণ্ডিত প্ৰাণী যাক সঠিকভাৱে জংঘলৰ ৰজা বুলি জনা যায়। মাইকী সিংহও একেদৰেই হিংস্ৰ আৰু ই প্ৰাণীজগতৰ আটাইতকৈ দক্ষ চিকাৰীৰ ভিতৰত অন্যতম। এই ধুনীয়া অথচ মাৰাত্মক মেকুৰীবোৰ হৈছে শিখৰ শিকাৰু যিয়ে ইহঁতে বাস কৰা পৰিৱেশ তন্ত্ৰত আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে।
সিংহৰ বিষয়ে বহুলভাৱে অধ্যয়ন কৰা হৈছে আৰু সেয়েহে বিজ্ঞানীসকলে ইয়াক ভালদৰে বুজি পাইছে। বন্য আৰু বন্দী অৱস্থাত আচৰণ, জীৱবিজ্ঞান আৰু পৰিৱেশগত ভূমিকাৰ ক্ষেত্ৰত ইহঁতৰ ওপৰত অধ্যয়ন কৰা হৈছে। সিংহ অবিশ্বাস্যভাৱে অনন্য আৰু জটিল জীৱ আৰু ইয়াক এটা মূল শিলৰ প্ৰজাতি বুলি গণ্য কৰা হয়। স্থাপত্যত তোৰণৰ ওপৰত থকা “কীষ্টোন”টোৱেই তোৰণখন ভাঙি পৰাত বাধা দিয়ে। পৰিৱেশ বিজ্ঞানত এটা মূল শিলৰ প্ৰজাতি হ’ল এনেকুৱা প্ৰজাতি যিটো তেওঁলোকৰ পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ অস্তিত্ব ৰক্ষাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয়। যদি কোনো কীষ্টোন প্ৰজাতি বিলুপ্ত হৈ যায় তেন্তে ইহঁতৰ প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশৰ ভাৰসাম্য ভাঙি যাব। সিংহ কেৱল ডাঙৰ প্ৰাণীই নহয়, ই এক বৃহৎ পৰিৱেশগত ভূমিকাও বহন কৰে।
এই লেখাটোত আমি এই জন্তুবোৰৰ অনুসন্ধান কৰি উত্তৰ দিবলৈ চেষ্টা কৰিম: বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ সিংহ কি, বিভিন্ন প্ৰজাতিৰ সিংহ কিমান ডাঙৰ হ’ব পাৰে, আৰু... পৰিৱেশত ইহঁতৰ ভূমিকাক ইমান ডাঙৰ কি?
আজি জীৱিত বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ সিংহটো কি?
বন্য অঞ্চলত বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ সিংহটোৰ ওজন ৬৯০ পাউণ্ড বুলি কোৱা হৈছে আৰু গুলীয়াই হত্যা কৰা হৈছিল ১৯৩৬ চনত দক্ষিণ আফ্ৰিকাত।
সিংহৰ দুটা উপপ্ৰজাতি বিদ্যমান, অৰ্থাৎ দুটাবিলুপ্ত নোহোৱা উপপ্ৰজাতি। এটা উপপ্ৰজাতিৰ নাম Panthera leo , য'ত ভাৰতৰ এছিয়াটিক সিংহ আৰু পশ্চিম আৰু উত্তৰ মধ্য আফ্ৰিকাত পোৱা সিংহ অন্তৰ্ভুক্ত। দ্বিতীয়টো হ’ল Panthera leo melanochaita, য’ত দক্ষিণ আৰু পূব আফ্ৰিকাত পোৱা সিংহও অন্তৰ্ভুক্ত। মৰক্কোৰ পৰা ইজিপ্তলৈকে উত্তৰ আফ্ৰিকাত বাস কৰা বৰ্বৰ সিংহটো P. leo leo উপপ্ৰজাতি যদিও ১৯৬০ চনত বিলুপ্ত হৈ পৰে। কেপ সিংহটো P. leo melanochaita উপপ্ৰজাতি যদিও ১৯ শতিকাৰ মাজভাগত বন্যপ্ৰাণীত বিলুপ্ত হৈ পৰে। আনুষ্ঠানিক শ্ৰেণীবিভাজনৰ বাহিৰত সিংহক প্ৰায়ে “এছিয়ান সিংহ” আৰু “আফ্ৰিকান সিংহ” শ্ৰেণীত ভাগ কৰা হয়।
এছিয়াটিক সিংহৰ জনসংখ্যা কেৱল ভাৰত আৰু ইয়াৰ আশে-পাশে থকা গিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানতহে পোৱা যায়। নাকৰ আগৰ পৰা ঠেংৰ গুৰিলৈকে এছিয়াটিক সিংহৰ দৈৰ্ঘ্য ৬.৫ ফুট। এতিয়ালৈকে লিপিবদ্ধ হোৱা আটাইতকৈ ডাঙৰ বন্য এছিয়াটিক সিংহটো ১৬২০ চনত চিকাৰ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ ওজন আছিল ৬৭৫ পাউণ্ড। সাধাৰণতে অৱশ্যে বন্য এছিয়াটিক সিংহৰ সৰ্বোচ্চ ওজন ৪১৮ পাউণ্ড।
See_also: ২১ জুলাই ৰাশি: ৰাশি, ব্যক্তিত্বৰ বৈশিষ্ট্য, সামঞ্জস্যতা আৰু অধিকআফ্ৰিকাৰ এটা অতি বৃহৎ বন্য সিংহ মাউণ্ট কেনিয়াৰ ওচৰৰ কেনিয়াত দেখা গৈছিল। এই মতা আফ্ৰিকান সিংহটোৰ দীঘল আছিল ১১ ফুট আৰু ওজন আছিল অবিশ্বাস্যভাৱে ৬০০ পাউণ্ড! কিন্তু আমি ওপৰত উল্লেখ কৰা অনুসৰি ৬৯০ পাউণ্ড ওজনৰ এটা সিংহৰ খবৰ আহিছিল আৰু গিনিজ বুক অৱ ৱৰ্ল্ড ৰেকৰ্ডছ এ অভিলেখৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ সিংহ বুলি দাবী কৰিছে। সাধাৰণতে দক্ষিণ আফ্ৰিকাত বন্য সিংহৰ সৰ্বোচ্চ ওজন ৪৯৬ পাউণ্ড আৰু ৪৫১ পাউণ্ডপূব আফ্ৰিকাত পাউণ্ডৰ সিংহ।
বিলুপ্ত প্ৰজাতিৰ ভিতৰত আটাইতকৈ ডাঙৰ সিংহটো কি?
আটাইতকৈ ডাঙৰ বিলুপ্ত সিংহ আছিল আমেৰিকাৰ গুহাৰ সিংহ আৰু ইয়াৰ ওজন হয়তো ১,১৫৩ পাউণ্ড পৰ্যন্ত আছিল!
লাখ লাখ বছৰ ধৰি পৃথিৱীত বিচৰণ কৰি অহা সিংহই বহু প্ৰকাৰৰ। প্ৰাগঐতিহাসিক সিংহৰ দুটা প্ৰজাতিৰ ভিতৰত Panthera atrox , যাক আমেৰিকান গুহা সিংহ বুলিও কোৱা হয়, আৰু Panthera spelaea , যাক ইউৰেছিয়ান গুহা সিংহ বুলিও কোৱা হয়। এই দুয়োটা প্ৰজাতি বহুদিনৰ পৰা বিলুপ্ত হৈ আহিছে যদিও আধুনিক সিংহৰ সৈতে ইয়াৰ সম্পৰ্ক আছে আৰু আনকি মানুহৰ পূৰ্বপুৰুষৰ সৈতে সহাৱস্থান কৰা বুলিও জনা গৈছিল।
আমেৰিকাৰ গুহাৰ সিংহই ৩ লাখ ৪০ হাজাৰৰ পৰা ১১ হাজাৰ বছৰৰ ভিতৰত উত্তৰ আমেৰিকাত বাস কৰিছিল। এই প্ৰজাতিৰ জীৱাশ্ম আলাস্কাৰ পৰা মেক্সিকোলৈকে খনন কৰা হৈছে যাৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে ইয়াৰ ভৌগোলিক পৰিসৰ বৃহৎ আছিল। জীৱাশ্মৰ প্ৰমাণৰ ভিত্তিত বিজ্ঞানীসকলে ভৱিষ্যদ্বাণী কৰিছে যে আমেৰিকাৰ গুহাৰ সিংহটো আধুনিক সিংহতকৈ প্ৰায় ২৫% ডাঙৰ আছিল যাৰ বাবে ই এতিয়ালৈকে থকা আটাইতকৈ ডাঙৰ মেকুৰীবোৰৰ ভিতৰত অন্যতম। আমেৰিকান সিংহৰ নাকৰ আগৰ পৰা ঠেংৰ গুৰিলৈকে আনুমানিক সৰ্বোচ্চ দৈৰ্ঘ্য আকৰ্ষণীয় ৮ ফুট ২ ইঞ্চি। ২০০৮ চনৰ এক অধ্যয়নত অনুমান কৰা হৈছে যে এই সিংহটোৰ ওজন ৯৩০ পাউণ্ড পৰ্যন্ত; কিন্তু ২০১২ চনৰ এক অধ্যয়নত দাবী কৰা হৈছে যে মতা সিংহবোৰৰ ওজন ১১৫৩ পাউণ্ড পৰ্যন্ত হ'ব পাৰিলেহেঁতেন!
ইউৰেছিয়ান গুহাৰ সিংহটোও আধুনিক সিংহতকৈ ডাঙৰ আছিল। ই ৬০,০০০ৰ পৰা ১৩,০০০ বছৰৰ ভিতৰত সমগ্ৰ ইউৰোপ আৰু এছিয়াত বাস কৰিছিল। ইউৰেছিয়ান গুহাৰ সিংহটো সৰু আছিলআমেৰিকাৰ গুহাৰ সিংহতকৈ কিন্তু তথাপিও আধুনিক সিংহতকৈ প্ৰায় ১২% ডাঙৰ আছিল। জীৱাশ্মৰ তথ্যৰ ভিত্তিত ইউৰেছিয়াৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ গুহা সিংহটোৰ ঠেং অন্তৰ্ভুক্ত নকৰাকৈ ৬ ফুট ১১ ইঞ্চি দীঘল বুলি অনুমান কৰা হৈছিল। এতিয়ালৈকে উদ্ধাৰ হোৱা আটাইতকৈ ডাঙৰ নমুনাটোৰ ওজন প্ৰায় ৭৫০ পাউণ্ড বুলি নিৰ্ণয় কৰা হৈছিল!
লিগাৰ গণনা কৰা হয়নে? ৰেকৰ্ডত পোৱা আটাইতকৈ ডাঙৰ লিগাৰ কি?
লিগাৰ হৈছে মতা সিংহ আৰু মাইকী বাঘৰ সন্তান। বিদ্যমান বিড়ালৰ ভিতৰত লিগাৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ যদিও কাৰিকৰীভাৱে ই কোনো সুকীয়া প্ৰজাতি নহয়। মতা লিগাৰ বীজাণুমুক্ত, অৰ্থাৎ ইহঁতে বংশবৃদ্ধি কৰিবলৈ অক্ষম। যদিও মাইকী লিগাৰে প্ৰজনন কৰিবলৈ সক্ষম, কাৰণ মতা আৰু মাইকী লাইগাৰে একেলগে জীয়াই থকা সন্তান জন্ম দিব নোৱাৰে, সেয়েহে ইহঁতক প্ৰজাতি হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া নহয়। বৰঞ্চ ইহঁতৰ “প্ৰজাতি”ক Panthera leo ♂ x Panthera tigris ♀ (সিংহ মতা X বাঘ মাইকী) হিচাপে চিহ্নিত কৰা হয়।
লিগাৰক পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ জীৱিত মেকুৰী হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হয় আৰু ইয়াৰ আকাৰ ইহঁতৰ সিংহৰ পিতৃ-মাতৃ আৰু বাঘৰ পিতৃ-মাতৃক বহুখিনি অতিক্ৰম কৰে। এতিয়ালৈকে সৰ্ববৃহৎ লাইগাৰৰ নাম হাৰকিউলিছ আৰু ২০০২ চনত বন্দী অৱস্থাত প্ৰজনন কৰা হৈছিল।হাৰকিউলিছৰ ব্যতিক্ৰমী ওজন আছিল ৯২২ পাউণ্ড!
See_also: প্ৰাৰ্থনা মেণ্টাইছে কামোৰে নেকি?বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ সিংহটো কিমান?
যদি আমি কোনো এটা বিবেচনা কৰোঁ প্ৰাগঐতিহাসিক প্ৰজাতিকে ধৰি কেতিয়াও জীয়াই থকা সিংহ আৰু সিংহৰ সংকৰ, যেনে লাইগাৰ বুলি নাভাবে, তেন্তে এতিয়ালৈকে জীয়াই থকা আটাইতকৈ ডাঙৰ সিংহটো হ'ল আমেৰিকাৰ গুহাৰ সিংহ। আমেৰিকাৰ গুহাৰ সিংহটো আছিলজীৱাশ্মৰ প্ৰমাণৰ ভিত্তিত ভৱিষ্যদ্বাণী কৰা হৈছে যে ইয়াৰ ওজন ১,১৫৩ পাউণ্ড পৰ্যন্ত হ'ব! সেইটোক দৃষ্টিকোণত ৰাখিবলৈ হ’লে, সেইটো প্ৰায় ১১৫টা ঘৰুৱা মেকুৰীৰ সৈতে একে ওজন!
যদি আমি কেৱল বৰ্তমানৰ উপপ্ৰজাতিৰ সিংহক বিবেচনা কৰোঁ আৰু বন্দী সিংহক অন্তৰ্ভুক্ত কৰোঁ, তেন্তে এতিয়ালৈকে লিপিবদ্ধ কৰা আটাইতকৈ ডাঙৰ সিংহটো আছিল ডাবলিনত বাস কৰা এটা মতা সিংহ চিৰিয়াখানা, আয়াৰলেণ্ডৰ ১৯৫৯ চনত। এই সিংহটোৰ ওজন আছিল বিশাল ৮২৭ পাউণ্ড যাৰ ফলত ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ সিংহ!
সিংহৰ পৰিৱেশগত ভূমিকা কি?
সিংহক মূল শিল হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয় প্ৰজাতি. অৰ্থাৎ ইহঁতে নিজৰ প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশত অসমতাপূৰ্ণভাৱে বৃহৎ প্ৰভাৱ পেলায় আৰু ইহঁতৰ পৰিৱেশ সম্প্ৰদায়ৰ গঠন বজাই ৰখাৰ বাবে অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। শিখৰ শিকাৰু হিচাপে অন্য প্ৰাণীৰ জনসংখ্যা নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ হ’লে ইহঁতৰ অস্তিত্ব থাকিব লাগিব। সিংহৰ খাদ্যত মূলতঃ বনৰীয়া, জেব্ৰা আৰু আফ্ৰিকান ম’হৰ দ্বাৰা গঠিত। এই প্ৰাণীবোৰৰ আন কেইটামান শিকাৰুহে থাকে আৰু ইয়াৰ খাদ্য প্ৰচুৰ পৰিমাণে ছাভানা ঘাঁহেৰে গঠিত। কাল্পনিকভাৱে যদি সিংহ বিলুপ্ত হৈ যায় তেন্তে ৱাইল্ডবিষ্ট, জেব্ৰা আৰু আফ্ৰিকান ম’হৰ সংখ্যা ভয়ংকৰভাৱে বৃদ্ধি পাব। বৃহৎ চৰণীয়া জনসংখ্যাই তেওঁলোকৰ খাদ্য সম্পদক আগুৰি ধৰিব আৰু ছাভানা ঘাঁহৰ অভাৱত পৰিব। ইয়াৰ ফলত পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ সকলো উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰ জীৱনত অবিশ্বাস্য প্ৰভাৱ পৰিব। উপমা হিচাপে, কীষ্টোন প্ৰজাতি হিচাপে সিংহবোৰ দীঘলীয়া শৃংখলত আৰম্ভণিৰ ডমিনোৰ দৰে- যদি সিহঁতক উফৰাই পেলোৱা হয়, তেন্তে আন বহুতো টুকুৰা পৰিবইয়াৰ আঁৰত।
বৰ্তমান সিংহৰ সংখ্যা ৰক্ষা আৰু পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে বহু প্ৰচেষ্টা চলোৱা হৈছে। বৰ্তমান সিংহৰ সংৰক্ষণৰ অৱস্থা “দুৰ্বল” অৰ্থাৎ কোনো হস্তক্ষেপ নহ’লে ইহঁত বিপন্ন হোৱাৰ প্ৰৱণতা থাকে। মূলতঃ বাসস্থান ধ্বংস আৰু ট্ৰফী চিকাৰৰ ফলত সিংহৰ প্ৰতি ভাবুকি আহিছে। বৰ্তমান ক্ৰীড়াৰ বাবে বন্দী অৱস্থাত চিকাৰ কৰাকে ধৰি সিংহ চিকাৰ কৰাটো বৈধ। সিংহৰ জনসংখ্যা পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে চলি থকা ডাঙৰ প্ৰচেষ্টাসমূহৰ ভিতৰত আছে বন্দী অৱস্থাত প্ৰজনন আৰু বন্য জনসংখ্যাৰ ওপৰত নিবিড়ভাৱে নিৰীক্ষণ কৰা।
