বিষয়বস্তুৰ তালিকা
গঁড় হাতীৰ পিছতে দ্বিতীয় বৃহত্তম স্থলজ প্ৰাণী আৰু এসময়ত সমগ্ৰ আফ্ৰিকা আৰু ভাৰত আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ কিছু অংশত বাস কৰিছিল যদিও বৰ্তমান গঁড়বোৰ স্থায়ী চোৰাং চিকাৰ আৰু বাসস্থান হেৰুৱাৰ বাবে বিলুপ্তিৰ এক জটিল ভাবুকিৰ সন্মুখীন হৈছে।
শেহতীয়া অনুমান অনুসৰি বন্যপ্ৰাণীত মাত্ৰ প্ৰায় ২৭,০০০ গঁড়হে বাকী আছে, সংৰক্ষিত ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আৰু সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ বাহিৰত অতি কম সংখ্যক গঁড়হে জীয়াই আছে। ক'লা, জাভান আৰু সুমাত্ৰা গঁড়কে ধৰি তিনিটা প্ৰজাতিৰ গঁড়ক আন্তৰ্জাতিক প্ৰকৃতি সংৰক্ষণ সংঘৰ বিপন্ন প্ৰজাতিৰ ৰঙা তালিকাত সংকটজনকভাৱে বিপন্ন বুলি শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছে। সংৰক্ষণৰ প্ৰচেষ্টা চলোৱাৰ পিছতো ইহঁতৰ সংখ্যা হ্ৰাস পাইছে, যিয়ে জৰুৰী কথাটোক উজ্জ্বল কৰি তুলিছে এই ভয়ংকৰ জীৱবোৰক সুৰক্ষা দিবলৈ ব্যৱস্থা লোৱাৰ প্ৰয়োজন।
যোৱা ২৫ বছৰত তিনিটা উপপ্ৰজাতি বিলুপ্ত হৈছে। আজি (২০২২) পৃথিৱীত মাত্ৰ দুটা উত্তৰ বগা গঁড় বাকী আছে আৰু দুয়োটা মাইকী গঁড়। ২০১৮ চনত শেষৰটো বাকী থকা মতাটোৰ মৃত্যু হয় আৰু মাইকী দুজনীক কেনিয়াৰ অল পেজেটা কনজাৰ্ভেন্সিত যত্ন ল’বলৈ এৰি দিয়ে। পিছত ইহঁতৰ বিষয়ে অধিক, কিন্তু প্ৰথমে গঁড়ৰ সকলো প্ৰজাতি চাওঁ আহক।
গঁড়ৰ প্ৰজাতি কিমান?
পাঁচটা আছে আজি পৃথিৱীত ৰৈ যোৱা গঁড়ৰ প্ৰজাতি। বেছিভাগ প্ৰজাতিৰ উপপ্ৰজাতি থাকে, যিবোৰ বিভিন্ন অঞ্চলত বাস কৰে আৰু দেখাত সৰু পাৰ্থক্য থাকে (ৰূপবিজ্ঞান)। আফ্ৰিকাৰ পৰা অহা গঁড়ৰ দুটা প্ৰজাতি আৰু তিনিটাএছিয়াৰ পৰা অহা প্ৰজাতিটোৰ। তলত গঁড় প্ৰজাতিৰ তালিকা দিয়া হ’ল:
- বগা গঁড়
- উত্তৰ বগা
- দক্ষিণ বগা
২. ক'লা গঁড়
- পূব ক'লা
- পশ্চিম ক'লা
- দক্ষিণ-পূব ক'লা
3 . বৃহত্তৰ একশিংযুক্ত (ভাৰতীয়) গঁড়
৪. সুমাত্ৰন গঁড়
৫. জাভান গঁড়
- ভাৰতীয় জাভান গঁড়
- ভিয়েটনামী জাভান
- জাভান গঁড়
কিমান ২০২২ চনত গঁড় এৰি দিয়া হৈছে?
বন্যপ্ৰাণীৰ জীৱ-জন্তুৰ সংখ্যাৰ তথ্য সংগ্ৰহ কৰাটো কঠিন হ’ব পাৰে, গতিকে তলত দিয়া সংখ্যা দুটা উৎসৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি দিয়া হৈছে; প্ৰথমে আন্তৰ্জাতিক প্ৰকৃতি সংৰক্ষণ সংঘই সকলো প্ৰাণী প্ৰজাতিৰ সংখ্যা লিপিবদ্ধ কৰে আৰু দ্বিতীয়তে আন্তৰ্জাতিক গঁড় ফাউণ্ডেচনে সকলো গঁড় প্ৰজাতিৰ ওপৰত বৰ্তমানৰ গৱেষণা বজাই ৰাখে। প্ৰতিটো প্ৰজাতিৰ বাকী থকা গঁড়ৰ পৰিসৰ জোখাৰ বাবে এই দুয়োটা গোটৰ তথ্য প্ৰদান কৰা হ’ব।
বগা গঁড় -বাকী থকা জনসংখ্যা ১০,০৮২-১৮,০০২
বগা গঁড়ৰ দুটা উপপ্ৰজাতি আছে, উত্তৰ বগা আৰু দক্ষিণ বগা। উত্তৰ বগা গঁড়ত সকলো প্ৰজাতিৰ ভিতৰত জীৱিত প্ৰাণী কম আৰু দক্ষিণৰ বগা গঁড়ত সকলো গঁড়ৰ ভিতৰত বেছি।
- দক্ষিণ বগা গঁড় ১০,০৮০-১৮,০০০ : দক্ষিণৰ বগা গঁড় জীয়াই থাকে দক্ষিণ আফ্ৰিকাত ছাভানা আৰু ঘাঁহনিত। আই ইউ চি এনত এই সংখ্যা ১০,০৮০ বুলি তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে আৰু সংৰক্ষণৰ প্ৰচেষ্টা চলোৱাৰ পিছতো সংখ্যা হ্ৰাস পাইছে। তেওঁলোক হৈছেবৰ্তমান “নিয়াৰ ভাবুকি” হিচাপে তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে। আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ৰাইনো ফাউণ্ডেশ্যনৰ মতে এই অনুমান এতিয়া ১৮ হাজাৰৰ ওচৰ চাপিছে। কিন্তু ক্ৰুগাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত দক্ষিণৰ বগা গঁড়ৰ সংখ্যা যথেষ্ট হ্ৰাস পাইছে। দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ এক প্ৰতিবেদনত কোৱা হৈছে যে ক্ৰুগাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত গঁড়ৰ সংখ্যা ২০১১-২০১৯ চনৰ তুলনাত ৬৭% হ্ৰাস পাইছে। আই আৰ এফে কয় যে ২০২০ চনত লকডাউনৰ সময়ত সীমান্ত বন্ধ হোৱাৰ লগে লগে চোৰাং চিকাৰৰ সংখ্যা হ্ৰাস পাইছে, কিন্তু এতিয়া পুনৰ চোৰাং চিকাৰ বৃদ্ধি পাইছে।
- উত্তৰ বগা গঁড় ২ : হয়, আপুনি ঠিকেই পঢ়ক, উত্তৰ বগা গঁড় বাকী আছে মাত্ৰ ২টা আৰু দুয়োটা মাইকী। আই ইউ চি এন-এ ইহঁতক “ক্ৰিটিকেলি বিপন্ন (সম্ভৱতঃ বন্যপ্ৰাণীত বিলুপ্ত)” বুলি তালিকাভুক্ত কৰিছে। কেনিয়াৰ অল পেজেটা কনজাৰ্ভেন্সিত পহৰা দি আছে। ২০১৮ চনত শেষ মতাটোৰ মৃত্যু হৈছিল গতিকে এই উপপ্ৰজাতিটোৰ বাবে কিবা আশা আছেনে? বিজ্ঞানীসকলে “সহায়ক প্ৰজনন কাৰ্যসূচী” বুলি কোৱা কাৰ্যসূচীৰ সৈতে কাম কৰি আছে য’ত তেওঁলোকে মৃত উত্তৰ বগা গঁড়ৰ শুক্ৰাণুৰ সৈতে ইন-ভিট্ৰ’ নিষেচন ব্যৱহাৰ কৰিছে। বিজ্ঞানীয়ে বাকী থকা গঁড়বোৰৰ ভিতৰত এটা (তেওঁৰ নাম ফাটু)ৰ কণীৰ পৰা ১২টা ভ্ৰূণ সৃষ্টি কৰিছে। শেহতীয়াকৈ আনখন বাকী থকা মাইকী (নাজিন)ৰ স্বাস্থ্যৰ অৱস্থা আৰু বয়সৰ বাবে কণী উদ্ধাৰৰ চেষ্টা বন্ধ কৰি দিছে। দুয়োবিধ মাইকী গঁড়ৰ বয়স কাললৈকে কেঁচুৱা কঢ়িয়াই নিব নোৱাৰাকৈয়ে তেওঁলোকে আশাবাদী কেঁচুৱাটো কঢ়িয়াই নিবলৈ চেৰ’গেট গঁড় ব্যৱহাৰ কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে। বৰ্তমান তেওঁলোকে কাম কৰি আছেকেনিয়া বন্যপ্ৰাণী সেৱাৰ সৈতে উপযুক্ত প্ৰতিনিধি বিচাৰি উলিয়াবলৈ। আন কেইবাটাও সংগঠন জড়িত হৈ আছে, এই গঁড়বোৰক বিলুপ্তিৰ পৰা বচাবলৈ চেষ্টা কৰিবলৈ আটাইতকৈ নৈতিক আৰু বিবেচনাপূৰ্ণ সিদ্ধান্ত ল’বলৈ চেষ্টা কৰিছে।
ক’লা গঁড় – বাকী থকা জনসংখ্যা ১,৮০৮-৫,৬০০
ক’লা গঁড়ৰ তিনিটা উপপ্ৰজাতি থাকে আৰু ই পূব আৰু দক্ষিণ-পূব আফ্ৰিকাত বাস কৰে। ( পক্ষীয়ভাৱে মন কৰিব যে বগা গঁড় আৰু ক'লা গঁড় দুয়োটা আচলতে বগা বা ক'লা নহয় আৰু দুয়োটা একেধৰণৰ ধূসৰ-বাদামী।) তিনিটা উপপ্ৰজাতিৰ ভিতৰত, দক্ষিণ-পূবৰ ক'লা গঁড়টোৱেই আটাইতকৈ বেছি জনসংখ্যা।
- দক্ষিণ-পূবৰ ক'লা গঁড় ১,২২৫-৫,৬০০ : দক্ষিণ-পূবৰ ক'লা গঁড় নাম্বিয়া, এংগোলা আৰু জাম্বিয়াৰ কিছু অংশত বাস কৰে আৰু ১২২৫ টা ব্যক্তিত, আই ইউ চি এন-এ “গুৰুতৰভাৱে বিপন্ন” হিচাপে তালিকাভুক্ত কৰিছে। অৱশ্যে তেওঁলোকৰ সংখ্যা বাঢ়িছে। আই আৰ এফৰ মতে যোৱা দহ বছৰত ক’লা গঁড়ৰ সংখ্যা ১৬-১৭% বৃদ্ধি পাইছে। এতিয়া ক'লা গঁড়ৰ সৰ্বাধিক জনসংখ্যা আফ্ৰিকা ইটোছা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত পোৱা যায় য'ত নাম্বিয়া চৰকাৰে তেওঁলোকৰ গঁড়ক সুৰক্ষা দিয়াৰ বাবে এক অতি সফল কাৰ্যসূচী আৰম্ভ কৰিছে।
- পূব-ক'লা গঁড় ৫৮৩ : আই ইউ চি এন এই গঁড়বোৰক “সংকটজনকভাৱে বিপন্ন” বুলি তালিকাভুক্ত কৰিছে যদিও সংখ্যাও বৃদ্ধি পাইছে। এই অঞ্চলৰ বাকী গঁড়বোৰ সংৰক্ষিত অভয়াৰণ্যত বাস কৰে আৰু কেনিয়াত সিহঁতে প্ৰথম “শূন্য চোৰাং চিকাৰ বছৰ” বুলি জনাই গৌৰৱ অনুভৱ কৰিছিল। কৃষ্ণাংগসকলৰ বাবে সেয়া এক আশাব্যঞ্জক খবৰগঁড়!
- পশ্চিমীয়া ক'লা গঁড়, 0 (২০০৬ চনৰ পৰা বিলুপ্ত) : দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে পশ্চিমীয়া ক'লা গঁড় ইমান সৌভাগ্যৱান নাছিল। শেষবাৰৰ বাবে ৰেকৰ্ড কৰা পশ্চিমীয়া ক’লা গঁড়টো আছিল কেমেৰুণত। গৱেষকসকলে কোনো প্ৰজাতি বিলুপ্ত হৈছে নে নাই সেইটো পৰীক্ষা কৰিবলৈ কেইবাটাও কৌশল ব্যৱহাৰ কৰে, য’ত দেখা পোৱাৰ খবৰ, গোবৰৰ প্ৰমাণ আৰু খাদ্য খোৱাৰ চিন আদি অন্তৰ্ভুক্ত। দুখৰ বিষয় যে ২০০৬ চনত আই ইউ চি এন-এ এই উপপ্ৰজাতিটোক বিলুপ্ত বুলি ঘোষণা কৰে।
বৃহত্তৰ একশিংযুক্ত (ভাৰতীয়) গঁড় – বাকী থকা জনসংখ্যা ২,২০০-৩,৭০০
গ্ৰেটাৰ একশিং গঁড় (কেতিয়াবা ভাৰতীয় গঁড় বুলিও কোৱা হয়)ৰ কোনো উপপ্ৰজাতি নাই। এই গঁড়বোৰ হৈছে একাধিক সংগঠনে একত্ৰিত হৈ এক পৰিৱৰ্তন আনিব পৰা সফলতাৰ উদাহৰণ। এসময়ত এই গঁড়ৰ মাত্ৰ এশটাহে বাকী আছিল! এতিয়া আই আৰ এফে ৩৭০০ বুলি ৰিপৰ্ট কৰিছে! ভাৰত আৰু নেপালৰ বিষয়াসকলে চোৰাং চিকাৰ হ্ৰাস পোৱাৰ সৈতে একাধিক বছৰ ৰেকৰ্ড কৰিছে যিয়ে এই প্ৰজাতিটোৰ সংখ্যা বৃদ্ধি কৰাত স্পষ্টভাৱে সহায় কৰিছে। আই ইউ চি এনত তেওঁলোকক “দুৰ্বল” হিচাপে তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে যদিও সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে আৰু শেষৰ লোকপিয়ল ২০১৮ চনত ২,১০০-২,২০০ বুলি অনুমান কৰা হৈছে। ডাঙৰ এক শিং থকা গঁড়ৰ মাত্ৰ এটা শিং থাকে আৰু ই সকলো গঁড় প্ৰজাতিৰ ভিতৰত ২য় বৃহত্তম।
See_also: 10 Birds That Sing: পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ ধুনীয়া চৰাইৰ গীতসুমাত্ৰন গঁড় – বাকী থকা জনসংখ্যা ৩০-৮০
ইণ্ডোনেছিয়াৰ অন্যতম দ্বীপ সুমাত্ৰ। এই দ্বীপটোৰ লগতে গ্রীষ্মমণ্ডলীয় অৰণ্যৰ বর্নিও দ্বীপতো সুমাত্রা গঁড় বাস কৰে। যোৱা লোকপিয়ল২০১৯ চনত আই ইউ চি এন-এ এই সংখ্যা ৩০টা বাকী থকা গঁড়ৰ দৰে কম তালিকাভুক্ত কৰিছিল যাৰ ফলত ইহঁতক “গুৰুতৰভাৱে বিপন্ন” কৰি তুলিছে আৰু সংখ্যা হ্ৰাস পাইছে। আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় গঁড় ফাউণ্ডেশ্যনৰ মতে এই প্ৰজাতিটোৰ বাবে আটাইতকৈ ডাঙৰ বাধা হৈছে বাসস্থান হেৰুৱাৰ ফলত সংখ্যা কমি যোৱাৰ ফলত ইহঁতৰ সংগীৰ স্থান নিৰ্ণয় কৰাত অসুবিধাৰ সৃষ্টি হয়। যিহেতু ইহঁতে ঘন গ্রীষ্মমণ্ডলীয় অৰণ্যত বাস কৰে গতিকে ইয়াৰ সঠিক গণনা লাভ কৰাটোও অধিক কঠিন৷ তেওঁলোকৰ অনুমান ৮০টা বাকী থকা গঁড়ৰ ওচৰত। ইণ্ডোনেছিয়া চৰকাৰে এই প্ৰজাতিটোক এৰি দিয়া নাই আৰু ইণ্ডোনেছিয়াৰ সুমাত্ৰা গঁড়ৰ বাবে জৰুৰীকালীন কাৰ্য্য পৰিকল্পনা প্ৰণয়ন কৰিছে।
জাভান গঁড় ১৮-৭৫
জাভান গঁড় জাভান, ভাৰতীয় জাভান আৰু ভিয়েটনামী জাভান নামৰ তিনিটা উপপ্ৰজাতিত বিভক্ত। জাভা ইণ্ডোনেছিয়াৰ অন্যতম দ্বীপ আৰু ই গ্রীষ্মমণ্ডলীয় বনাঞ্চলৰ বাসস্থান।
- জাভান গঁড় ১৮-৭৫ : জাভা গঁড়ৰ সংখ্যা এতিয়া এটা স্থানত সীমাবদ্ধ হৈ আছে, উজুং কুলন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান। এই উদ্যানখনত বহুতো অনন্য প্ৰাণীৰ বাসস্থান আৰু আন ৯টা প্ৰাণীক IUCNৰ ৰঙা তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। ২০১৯ চনত IUCN-এ জাভান গঁড়ক “Critically Endangered” বুলি তালিকাভুক্ত কৰিছিল আৰু মাত্ৰ ১৮টাহে বাকী আছিল। উজুং কুলন পাৰ্কৰ ৱেবছাইটে অনুমান কৰিছে যে ৬০ৰ ওচৰত আছে আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় গঁড় ফাউণ্ডেচনে এই সংখ্যা ৭৫ লৈ আপডেট কৰিছে। জাভাৰ পৰা ওলাই অহা ৰোমাঞ্চকৰ খবৰটো হ’ল “ইণ্ডোনেছিয়াৰ পৰিৱেশ আৰু বন মন্ত্ৰালয়ে ২০২১ চনৰ প্ৰথমাৰ্ধত চাৰিটা জাভান গঁড়ৰ জন্মৰ কথা ঘোষণা কৰিছে”। .স্পষ্টভাৱে উদযাপনৰ বাবে কিবা এটা!
- ভাৰতীয় জাভান গঁড় ০ (১৯২০ চনৰ পৰা বিলুপ্ত) : এই উপপ্ৰজাতিৰ গঁড়টোৱে উত্তৰ ভাৰত, বাংলাদেশ আৰু ম্যানমাৰত বিচৰণ কৰিছিল যদিও প্ৰায় এশ বছৰ আগৰ পৰাই বিলুপ্ত হৈ গৈছে . আই ইউ চি এন এ ইহঁতক বিলুপ্ত বুলি তালিকাভুক্ত কৰিছে।
- ভিয়েটনামী জাভান গঁড় ০ (২০১০ চনৰ পৰা বিলুপ্ত) : এই শেহতীয়া বিলুপ্তিৰ কাৰণ বিৰক্তিকৰ কাৰণ শেষৰটো বাকী থকা ভিয়েটনামী জাভান গঁড়ক চোৰাং চিকাৰ কৰা হৈছিল। ২০১০ চনৰ এপ্ৰিল মাহত ভিয়েটনামৰ কেট টিয়েন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত ২৫-৩০ বছৰীয়া এটা মাইকী গঁড়ক গুলীয়াই হত্যা কৰা দেখা গৈছিল। উদ্যানখনত ১০-১৫টা গঁড়ৰ জনসংখ্যাৰ কথা কোৱা হৈছিল যদিও বছৰ বছৰ ধৰি ইহঁতে গঁড়ক সুৰক্ষা দিব পৰা নাছিল। এই গঁড়বোৰ আগতে ভিয়েটনাম, লাও পিডিআৰ, কম্বোডিয়া আৰু পূব থাইলেণ্ডত আছিল।
গঁড় বিলুপ্ত নোহোৱাত সহায় কৰিবলৈ সংৰক্ষণবাদীসকলে কি কৰিছে?
তাত গঁড়ৰ জনসংখ্যাক সুৰক্ষা দিবলৈ একেলগে কাম কৰা বহুতো অলাভজনক সংস্থা আৰু চৰকাৰ। গঁড়ৰ অধিক প্ৰজাতি বিলুপ্ত হোৱাত সহায় কৰা তিনিটা কাৰ্যসূচী হ'ল ট্ৰেন্সলকেচন প্ৰগ্ৰেম, ডিহৰ্নিং প্ৰগ্ৰেম আৰু সংৰক্ষিত অভয়াৰণ্য।
স্থানান্তৰ কাৰ্যসূচীয়ে গঁড়ক শাৰীৰিকভাৱে বিপদজনক অঞ্চলৰ পৰা নতুন স্থানলৈ লৈ যায় য'ত ইহঁতে প্ৰজনন কৰিব পাৰে আৰু নতুন জনসংখ্যা আৰম্ভ কৰিব পাৰে। বিশ্ব বন্যপ্ৰাণী পুঁজিয়ে দক্ষিণ আফ্ৰিকাত ইজেমভেলো কে জে এন বন্যপ্ৰাণী আৰু ইষ্টাৰ্ণ কেপ পাৰ্কছ এণ্ড টুৰিজিমৰ সৈতে কাম কৰি আছে। বিগত ২০ বছৰত তেওঁলোকে ২০১টা ক’লা গঁড়ক নতুন স্থানলৈ স্থানান্তৰিত কৰিছে আৰু...12 টা নতুন জনসংখ্যা আৰম্ভ কৰিছিল।
ডিশ্বিং কাৰ্যসূচীয়ে এই পদ্ধতিৰ লাভ-লোকচানৰ মূল্যায়ন কৰে আৰু শেষত সিদ্ধান্ত লয় যে এজন প্ৰশিক্ষিত পশু চিকিৎসকে কিছুমান গঁড়ৰ শিং আঁতৰাই বন্যপ্ৰাণীলৈ ঘূৰাই আনে যাতে ইহঁতক হত্যা কৰাৰ পৰা ৰক্ষা কৰে শিং। দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ জুলুলেণ্ড গঁড় সংৰক্ষিত বনাঞ্চলত তেওঁলোকে নিজৰ বগা গঁড়ৰ জনসংখ্যাক সুৰক্ষা দিবলৈ শিং আঁতৰোৱা কাৰ্যসূচী ব্যৱহাৰ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছে।
কেইবাখনো দেশে তেওঁলোকৰ গঁড়ৰ বাবে সংৰক্ষিত অভয়াৰণ্য গঠন কৰিছে। ওপৰত উল্লেখ কৰা অনুসৰি শেষৰ বাকী থকা জাভান গঁড়বোৰ উজুং কুলন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত সুৰক্ষিত। বিজ্ঞানীসকলে এই সৰু সৰু পৰিৱেশত গঁড়ৰ ওপৰত অধ্যয়ন কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে আৰু সম্ভাৱ্য চোৰাংচিকাৰীৰ ওপৰতো কঠোৰ নিয়ন্ত্ৰণ ৰাখিবলৈ সক্ষম হৈছে।
বাকী থকা সকলো গঁড় প্ৰজাতি ৰক্ষা কৰাৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰগতি হৈছে, কিন্তু গঁড়ৰ চাহিদাৰ বাস্তৱতা শিংবোৰক আওকাণ কৰিব নোৱাৰি। গতিকে, সংৰক্ষণবিদসকলে নতুন নতুন কৌশলৰ চেষ্টা অব্যাহত ৰাখিছে, গঁড়ক জীয়াই ৰখাৰ প্ৰয়াসত গঁড়ৰ শিংৰ ঔষধি গুণ আৰু মূল্যৰ ভুৱা ধাৰণা সলনি কৰাৰ চেষ্টা কৰি আছে। গতিকে, গঁড় বিলুপ্ত হৈছেনে? দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে কেইটামান প্ৰজাতি বিলুপ্ত হৈ গৈছে যদিও সংৰক্ষণবিদসকলে গঁড়ৰ অধিক বিলুপ্তি ৰোধৰ বাবে কঠোৰ পৰিশ্ৰম কৰি আছে।
See_also: বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ মূছ