বিষয়বস্তুৰ তালিকা
মূল পইণ্ট:
- স্পাইনোচ'ৰাছ হৈছে এতিয়ালৈকে ৰেকৰ্ড কৰা আটাইতকৈ ডাঙৰ মাংসভোজী প্ৰাণী, ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ৫০ ফুট আৰু ওজন ৭ আধা টন।
- প্ৰথম স্পিন'ছ'ৰাছ আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল ১৯ চনত ১৯১০-১৯১৪ চনত পশ্চিম ইজিপ্তৰ এটা পুৰাজীৱবিজ্ঞানৰ খন্দা সময়ত।
- গৱেষকসকলে ভাবে যে স্পিন'চ'ৰাছৰ জলজ অভিযোজন হৈছিল কাৰণ ইয়াৰ বৈশিষ্ট্য আছিল যেনে জালযুক্ত ভৰি, আৰু স্পিন'চ'ৰাছৰ পিঠিত ডাঙৰ ডাঙৰ কাঁইটীয়া হাড় যিয়ে পাল বা পৃষ্ঠীয় পাখি হিচাপে কাম কৰিব পাৰে।
টাইৰানোচ’ৰাছ ৰেক্স হৈছে প্ৰাগঐতিহাসিক আতংকৰ ভিতৰত অন্যতম। ইমানেই ভয়ংকৰ আৰু হিংসাত্মক যে ই সামাজিক কল্পনাৰ এক নিৰ্দিষ্ট আইকন হৈ পৰিছে। আনকি ই জুৰাছিক পাৰ্ক চলচ্চিত্ৰ ধাৰাবাহিকৰ জৰিয়তে হলিউডৰ তাৰকাৰ মৰ্যাদাও লাভ কৰিছে। এই স্থল ডাইনোছৰটো যিমানেই ভয়ংকৰ নহওক কিয়, আপুনি কল্পনা কৰিব পাৰেনে যে এনে জন্তু এটাই যদি স্থল আৰু পানী দুয়োটাৰে মাজত গতি কৰিব পাৰে—হয়তো এক প্ৰকাৰৰ বিশেষ “ৰিভাৰ ৰেক্স” — আৰু ইয়াক এতিয়ালৈকে সৰ্ববৃহৎ মাংসভোজী কৰি তুলিব পাৰে? বাৰু, মাত্ৰ এনেকুৱাই হয় যে বিজ্ঞানীসকলে এনে এটা জীৱ উন্মোচন কৰিছে। এইটো অৱশ্যে কুখ্যাত টাইৰানোচ'ৰাছ ৰেক্সতকৈও বহুত বেছি অশুভ আৰু ডাঙৰ: ইতিহাসৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ মাংসভোজী ডাইনোছৰ স্পিন'ছৰছক লগ পাওক।
See_also: জুনিপাৰ বনাম চিডাৰ: ৫ টা মূল পাৰ্থক্যস্পিন'চৰাছ কি?
... স্পাইনোচ’ৰাছ হৈছে এক বিশাল মাংসভোজী ডাইনোছৰ যিয়ে ক্ৰিটেচিয়াছৰ শেষৰ ফালে, কমেও ৯৩.৫-৯৯ নিযুত বছৰ আগতে পৃথিৱীত বাস কৰিছিল। ইয়াৰ নাম, স্পাইনোচ’ৰাছ, ৰ অৰ্থ হৈছে “মেৰুদণ্ডৰ টিকটিকি।” ইয়াৰ দ্বাৰা ওপৰৰ ডাঙৰ, কাঁইটীয়া, পাখিৰ দৰে পালটো বুজোৱা হয়ইয়াৰ পিঠিৰ অংশ, কমেও ৬ ফুট ওখ। স্পিন’ছ’ৰাছ হৈছে এতিয়ালৈকে ৰেকৰ্ড কৰা আটাইতকৈ ডাঙৰ মাংসভোজী প্ৰাণী যিটো আমি জনা। এই বিশাল ডাইনোছৰটোৰ দৈৰ্ঘ্য ৫০ ফুট আৰু ওজন আছিল ৭ আধা টন অৰ্থাৎ ই আকাৰৰ বাজিত আটাইতকৈ ডাঙৰ মাংসভোজী ডাইনোছৰকো ট্ৰাম্প কৰে। ই জিগানোট’ছ’ৰাছ আৰু কুখ্যাত টাইৰানোছ’ৰাছ ৰেক্সতকৈও ডাঙৰ! স্পিন’চ’ৰাছৰ সংকীৰ্ণ মূৰৰ খুলিটো অকলে ৬ ফুট দীঘল, পোন, শংকুৰ দৰে দাঁত থকা বিশাল কুমিৰৰ দৰে আকৃতিৰ। এই ডাইনোছৰটো কেৱল অসাধাৰণভাৱে বিশাল নাছিল, ই আমি জনা প্ৰথমটো “স্থল” ডাইনোছৰ যিয়ে পানীতো বাস কৰিছিল!
এটা অনন্য আৱিষ্কাৰ
প্ৰথম স্পিন’ছৰ আছিল ১৯১০-১৯১৪ চনত পশ্চিম ইজিপ্তত আৰ্নষ্ট ফ্ৰেইহাৰ ষ্ট্ৰমাৰ ভন ৰাইচেনবাকে আয়োজন কৰা পুৰাজীৱবিজ্ঞানৰ খন্দা সময়ত আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল। তাৰ একেবাৰে দৰে ডাইনোছৰ কোনেও দেখা নাছিল। ষ্ট্ৰমাৰে তেওঁৰ দলটোৱে সংগ্ৰহ কৰা হাড়ৰ পৰা স্পিন’ছ’ৰাছৰ কংকালটো পুনৰ নিৰ্মাণ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। যদিও তেওঁলোকে বহু হাড় উদ্ধাৰ কৰিছিল, তথাপিও মৃতদেহটো অসম্পূৰ্ণ আছিল, গতিকে ষ্ট্ৰমাৰে আন থেৰ’পড ডাইনোছৰৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা তথ্যৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিছিল। তেওঁ যুক্তি দিলে যে এই ডাঙৰ ডাইনোছৰটো টাইৰানোছৰছ ৰেক্সৰ দৰে পিছফালৰ ভৰি দুখনেৰে থিয় হৈ আছে, কিন্তু অলপ বেছি অস্বস্তিকৰ আৰু অসমান। ষ্ট্ৰমাৰৰ পুনৰ্নিৰ্মিত স্পিন’ছৰাছ বৈজ্ঞানিক সমাজত হিট হৈছিল আৰু মিউনিখৰ পেলিঅ’ণ্ট’লজিকেল মিউজিয়ামত প্ৰদৰ্শিত হৈছিল।
দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত বোমা বিস্ফোৰণে সংগ্ৰহালয়টো আৰু স্পিন’ছৰছৰ সমগ্ৰতা ধ্বংস কৰি পেলাইছিলকংকাল। যুদ্ধৰ পিছৰ বছৰবোৰত স্পিন’চ’ৰাছ ডাইনোছৰৰ কেইটামান জীৱাশ্মযুক্ত আত্মীয় আৱিষ্কাৰ হৈছিল যদিও ইয়াৰে কোনোটোৱেই স্পিন’ছৰাছৰ নাছিল। এতিয়ালৈকে সৰ্ববৃহৎ মাংসভোজী প্ৰাণীটোৰ বাকী আছিল মাথোঁ অংকন আৰু ষ্ট্ৰমাৰৰ প্ৰকাশিত বৰ্ণনা।
এটা নতুন—আৰু উন্নত—স্পাইনোচ’ৰাছ
এজন তুলনামূলক শৰীৰবিজ্ঞানী আৰু পুৰাজীৱবিজ্ঞানী নাজিৰ ইব্ৰাহিমৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত হৈছে সৰুৰে পৰাই স্পিন’চ’ৰাছ। ২০০৮ চনত তেওঁ কেম কেম বেডছত জীৱাশ্ম বিচাৰি দক্ষিণ-পূব মৰক্কোলৈ যাত্ৰা কৰে। এই অঞ্চলত জলজ জীৱ-জন্তুৰ সৈতে এসময়ত প্ৰাগঐতিহাসিক নদী ব্যৱস্থা এটাই লাভৱান হৈছিল (গাড়ীৰ দৰে ডাঙৰ মাছকে ধৰি!)। অঞ্চলটোৰ খনিকৰসকলে ইয়াত খান্দি জীৱাশ্ম সংগ্ৰহ কৰি সংগ্ৰাহকক বিক্ৰী কৰে। ইব্ৰাহিমে উপলব্ধি কৰিছিল যে এই খনিকৰসকলে ইয়াত বছৰটো কাম কৰাৰ বাবে বহু পুৰাতত্ত্ববিদতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ আৱিষ্কাৰ কৰাৰ সম্ভাৱনা বেছি। ইব্ৰাহিমে এজন খনিকৰৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰিছিল যিয়ে সম্ভৱতঃ স্পিন’চ’ৰাছৰ জীৱাশ্ম খান্দিছিল। হাড়বোৰৰ বিশ্লেষণে নিশ্চিত কৰিলে যে ইটালীৰ মিলানৰ নেশ্যনেল হিষ্ট্ৰী মিউজিয়ামৰ পৰা পোৱা স্পিন’ছৰছৰ আংশিক কংকালৰ সৈতে ইয়াৰ মিল আছে।
এই নতুন আৱিষ্কাৰত আনন্দিত হৈ ইব্ৰাহিমে ২০১৩ চনত পল চেৰেনো (চিকাগো বিশ্ববিদ্যালয়ৰ মুৰব্বী)ৰ সৈতে মৰক্কোলৈ উভতি যায় জীৱাশ্ম লেব) আৰু ডেভিদ মাৰ্টিল (পৰ্টছমাউথ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এজন পুৰাজীৱবিজ্ঞানী)। দলটোৱে অধিক জীৱাশ্মযুক্ত হাড় আৱিষ্কাৰ কৰাৰ লগে লগে ইব্ৰাহিমে সেইবোৰক অন্যান্য আংশিক আৱিষ্কাৰৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে। উল্লেখ কৰি১৯৩৪ চনৰ ষ্ট্ৰ'মাৰৰ মূল বৰ্ণনালৈ উভতি আহি তেওঁ এটা নতুন স্পিন'চ'ৰাছ পুনৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো মূলতকৈ বহু বেছি সম্পূৰ্ণ আছিল শেহতীয়া আৱিষ্কাৰ আৰু কংকালৰ পুনৰ্গঠনে দেখুৱাইছে যে স্পিন'চ'ৰাছ হৈছে আমি জনা আটাইতকৈ ডাঙৰ মাংসভোজী ডাইনোছৰ। ই টাইৰানোচ'ৰাছ ৰেক্সতকৈ দীঘল আৰু গধুৰ দুয়োটা! আপডেট কৰা কংকালটোৱে দেখুৱাইছে যে স্পিন'চ'ৰাছ ওখতকৈ দীঘল আছিল, ইয়াৰ ধড় চিকন, সৰু শ্ৰোণী আৰু পিছফালৰ ভৰি চুটি আছিল। হাড়বোৰ নিজেই সংকুচিত আৰু ঘন। আজি পৃথিৱীৰ বহুতো অৰ্ধজলজ প্ৰাণীৰ হাড় একে ধৰণৰ, যেনে মানাটি আৰু পেংগুইন। এই হাড়ৰ গঠনে পানীৰ তলত থকাৰ সময়ত ইহঁতৰ প্লাৱন ক্ষমতা ভালদৰে নিয়ন্ত্ৰণ কৰাত সহায় কৰে। এই তথ্যসমূহে প্ৰকাশ কৰে যে এতিয়ালৈকে হোৱা আটাইতকৈ ডাঙৰ মাংসভোজী প্ৰাণীয়ে কেৱল পানীৰ উৎসৰ ওচৰত চিকাৰ কৰাই নহয়, সম্ভৱতঃ ইয়াৰ জীৱনৰ বেছিভাগ সময় পানীৰ ভিতৰত আৰু পানীৰ তলত কটায়!
See_also: পাইথন বনাম এনাকণ্ডা: যুদ্ধত কোনে জয়ী হ'ব?এটা ছেমিয়াকৱাটিক স্পাইনোছাৰাছ
পানীত বাস কৰা স্পাইনোচ’ৰাছৰ এই নতুন আৱিষ্কাৰ সমগ্ৰ বৈজ্ঞানিক সমাজে সহজে মানি লোৱা নাছিল। ইব্ৰাহিমে অধিক প্ৰমাণ বিচাৰি মৰক্কোলৈ উভতি যোৱাৰ সিদ্ধান্ত লয়। ২০১৮ চনত তেওঁ আৰু তেওঁৰ দলটোৱে ১১৫ ডিগ্ৰী গৰম আৰু শুকান মৰুভূমিৰ বতাহৰ মাজত সাহস কৰি বেলেগ বেলেগ বেলেগ বেলেগ বেলেগ শিলৰ তৰপ আৰু তৰপৰ মাজেৰে খান্দি থাকিল। অৱশেষত দলটোৱে সোণত আঘাত কৰিলে, এটা ঠেংৰ (বা ঠেং) মেৰুদণ্ড উলিয়ালে। মিনিটৰ ভিতৰতে দলটোৱে অধিক আৰু অধিক ঠেংৰ হাড় টানি আনিবলৈ ধৰিলেশিল. শেষত ৩০ টাতকৈও অধিক ঠেংৰ মেৰুদণ্ড উদ্ধাৰ কৰা হয়।
তাৰ কিছু সময়ৰ পিছতে ২০১৯ চনত ইব্ৰাহিম আৰু তেওঁৰ দলটোৱে কেইবাটাও স্পিন’চ’ৰাছৰ ভৰিৰ হাড়ৰ লগতে ইয়াৰ ঠেংৰ একেবাৰে ডগাৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ ক্ষুদ্ৰ মেৰুদণ্ড উদ্ধাৰ কৰে। তেওঁলোকে কেতিয়াও মিল থকা বা ডুপ্লিকেট টুকুৰা বিচাৰি নাপালে, যাৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে সকলো হাড় একেটা স্পিন’চ’ৰাছ ডাইনোছৰৰ। লেবলৈ উভতি আহি ইব্ৰাহিমে হাড়বোৰ টুকুৰা টুকুৰ কৰি পেলালে। তেওঁ উপলব্ধি কৰিলে যে এতিয়ালৈকে সৰ্ববৃহৎ মাংসভোজী প্ৰাণীটোৰ ঠেং প্ৰথমে ধাৰণা কৰাতকৈ বহু ডাঙৰ, আৰু আচৰিত ধৰণৰ আকৃতিৰ।
স্পাইনোচ'ৰাছৰ জলজ অভিযোজন
ইব্ৰাহিমে আৱিষ্কাৰ কৰিলে যে স্পিন'চ'ৰাছৰ ঠেংৰ হাড় ইয়াক সহজ, তৰল গতি প্ৰদান কৰে। হাড়বোৰো মেৰুদণ্ডৰ পৰা ওলাই আহিছিল এটা বিশাল পেডেলৰ আকৃতিত। ডাইনোছৰ এটাক ভূমি ত এই পেডেল আকৃতিৰ ঠেংখনৰ প্ৰয়োজন কিয় হ'ব? আনহাতে, পানীৰ মাজেৰে সহজে নেভিগেট কৰিবলৈ এটা ডাঙৰ, বিল্ট-ইন টেইল পেডেল একেবাৰে উপযুক্ত।
ভৰিৰ হাড়বোৰ একেলগে টুকুৰা টুকুৰ কৰাটোও যথেষ্ট আকৰ্ষণীয় আছিল। ফলত আন মাংসভোজী স্থল ডাইনোছৰৰ তুলনাত বহু বেলেগ সমতল নখৰ দীঘল শক্তিশালী ভৰি এখনৰ সৃষ্টি হ’ল। আচলতে স্পিন’চ’ৰাছৰ ভৰিৰ কংকালৰ শৰীৰবিজ্ঞান পাৰৰ চৰাইৰ ভৰিৰ গঠনৰ সৈতে মিল আছে। ইয়াৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে এতিয়ালৈকে হোৱা আটাইতকৈ ডাঙৰ মাংসভোজী প্ৰাণীটোৰ ভৰিও জালযুক্ত আছিল, যিটো জলজ চিকাৰ চিকাৰৰ বাবে অতিৰিক্ত সম্পদ। ইয়াৰ উপৰিও সম্ভৱ যে স্পিন’চ’ৰাছৰ পিঠিৰ ডাঙৰ ডাঙৰ কাঁইটীয়া হাড়বোৰটাইৰানোচ'ৰাছ ৰেক্সৰ দৰেই অসাধাৰণ স্পিন'চ'ৰাছেও হলিউডৰ ৰূপ লয়, তাৰ মাজত সোমাই পৰে ২০০১ চনৰ হলিউড ছবি জুৰাছিক পাৰ্ক III ৰ বিৰোধী হিচাপে। চিনেমাখনত চিত্ৰিত স্পিন’ছ’ৰাছটো অৱশ্যে ইব্ৰাহিমৰ যুগান্তকাৰী আৱিষ্কাৰৰ বহু আগতেই সৃষ্টি কৰা হৈছিল। তেনেদৰে জুৰাছিক পাৰ্ক ৰ স্পাইনোছৰাছ এটা প্ৰকাৰৰ টাইৰানোছৰছ ৰেক্সৰ সৈতে মিল খায় যিটো ডাঙৰ মাংসভোজী ডাইনোছৰতকৈ ডাঙৰ বুলি প্ৰকাশ পোৱা জীৱটোৰ পৰিৱৰ্তে স্থলভাগত দীঘল পিছফালৰ ভৰিৰে দৌৰে।
পিছৰ ২০১৫ চনৰ ছবি, জুৰাছিক ৱৰ্ল্ড, এ স্পিন'চ'ৰাছৰ এই মূল ভুল বৰ্ণনাৰ ওপৰত এটা বিদ্ৰুপৰ টুইষ্ট যোগ কৰিছে। ছবিখনৰ শেষৰ ফালে জিনীয়ভাৱে অভিযন্তা ইণ্ডোমিনাছ ৰেক্স ছবিখনে ডাইনোছৰৰ থিম পাৰ্কৰ মাজেৰে ওৱেন গ্ৰেডী, ক্লেয়াৰ ডিয়াৰিং আৰু ক্লেয়াৰৰ দুজন ভতিজাক খেদি ফুৰে। কেমেৰাই কাটি দিয়ে ওৱেনে ল’ৰাকেইটাক উপহাৰৰ দোকান এখনত লুকাই থকাৰ সময়ত মৌন হৈ থাকিবলৈ সকীয়াই দিয়ে। ওৱেনৰ পিছফালে প্লাজাত প্ৰদৰ্শিত এটা ডাঙৰ স্পিন’চ’ৰাছৰ কংকাল থিয় হৈ আছে। ক্লেয়াৰে সকলোকে বচাবলৈ শেষ প্ৰচেষ্টা হিচাপে টাইৰানোছৰছ ৰেক্স মুকলি কৰে। ইব্ৰাহিমৰ নতুন আৱিষ্কাৰৰ চতুৰ উল্লেখ হিচাপে তাৰ পিছত টাইৰানোচ’ৰাছ ৰেক্সে ইণ্ডোমিনাছ ৰেক্সক আক্ৰমণ কৰিবলৈ যোৱাৰ পথত পুৰণি স্পিন’ছ’ৰাছৰ কংকালটো হিংস্ৰভাৱে ভাঙি পেলায়।
