10 Xaqiiqooyinka Bonobo ee Cajiibka ah

Neefkee ayaa aad ugu dhow bini'aadamka? Dadka intooda badan waxay u badan tahay inay yiraahdaan chimpanzee. Oo waxay ahaan lahaayeen qayb keliya oo sax ah! Magaca dhabta ah waxaa wadaaga bonobo, oo ah nooc ka mid ah daanyeerka oo ku nool Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Kongo. Makhluuqani waxa ay ku guulaysteen in ay abuuraan bulsho soo jiidasho leh oo leh xeerar u gaar ah iyo is-dhexgal u gaar ah, laga bilaabo cidda u taliya ciidanka iyo cidda ciyaarta dhex-marta.

1. Waxay wadaagaan 98.7% DNA-da Aadanaha!

Taasi waa sax, bonobos waa mid ka mid ah 2 qaraabadeena ugu dhow! Waxaan sidoo kale la wadaagnaa 98.7% DNA-gayaga chimpanzees, kuwaas oo la mid ah bonobos siyaabo badan. Waxyaalo la mid ah ayaa muuqda, sida inaan awoodno inaan cagaha dambe ku soconno. Bonobos sidoo kale aad ayey u caqli badan yihiin oo awood u leh inay xaliyaan dhibaatada oo ay ku wada xiriiraan siyaabo adag. Mararka qaarkood, xitaa waxay isticmaali doonaan dhaqdhaqaaqyada gacmaha si ay ula xiriiraan mid kasta iyo aadanaha.

Bonobos, waxa ay la wadaagaan sifo cajiib ah bini'aadamka: spindle neurons ee maskaxda. Haddii kale loo yaqaan VENs, neurons-yadani waxay u muuqdaan inay mas'uul ka yihiin waayo-aragnimada naxariista

Kaliya 5 xayawaan ayaa sameeyay neurons spindle: aadanaha, daanyeerka waaweyn, maroodiga, dolphins, iyo nibiriga. Mid kasta oo ka mid ah xayawaankan waxaa lagu yaqaanaa awoodda ay u leeyihiin inay dareemaan shucuur kakan, oo ay ku jirto isu naxariisashada midba midka kale. Tani waxay keenaysaa bulshooyinkaoo qiimeeya iskaashiga, nabadda, iyo xasilloonida. Bonobos ayaa tusaale u ah tan, iyada oo rabshadaha ka mid ah ay naadir yihiin. Marka ay dhacdo, inta badan waa in la hubiyo in nidaamka ciidanku aanu khalkhal gelin xubnaha aan sharciga ahayn.

Bonobos waxaa badanaa loogu yeeraa pygmy chimpanzees si ay u noqdaan kuwo aad u yar, laakiin ha dhayalsan awooddooda inay boodaan! Daanyeeradan waaweyni waxa ay ku boodaan hawada ilaa 27.5 inji, kana sarreeya bini’aadamka, kuwaas oo kor u qaadi kara ilaa 16-24 inji. Tani waxay ka caawisaa inay ku noolaadaan kaynta roobaadka ee Afrika ee u dhaxaysa Kongo iyo webiyada Kasai.

Si ka duwan chimpanzees, bonobos waa matriarchal, ma aha aabbaha. Taas macneheedu waxa weeye in kooxda ay u taliyaan dheddigga, ee ma aha ragga. Marka la barbardhigo, qaabka bulsheed ee chimpanzees waa mid adag iyadoo hal alfa lab ah uu hogaamiyo kooxda oo uu go'aan ka gaaro. Si kastaba ha ahaatee, bonobos waxay la shaqeeyaan koox dumar ah "oday" kuwaas oo iska kaashada inay go'aan ka gaaraan kooxda.

Runtii, ragga ayaa ka soo jeeda heerka ay ku leeyihiin kooxda marka loo eego heerka hooyooyinka! Haddii nin uu leeyahay hooyo caan ah, isaga qudhiisu wuxuu helaa maqaam caan ah. Mararka qaarkood tani waxay ka sarraysa isaga oo ka sarreeya dheddigga heerka hoose. Inta lagu jiro wakhtiga cuntada, ragga guud ahaan waxaa laga dhigaa inay sugaan ilaa ay dheddigu wax cunayaan; Maxbuus ahaan, hab-dhaqankan waa la buunbuuniyay, oo inta badan u horseeda gacan ka hadalragga.

Dumarku waxay helaan maqaam ay ku qancaan dumar ka weyn oo la ixtiraamo. Sidoo kale, haweeneydu waxay ku gaartaa darajada marka ay dhasho faraceeda ugu horreeya, badanaa waxay ku dhowdahay da'da 12.

5. Bonobos lab ah waligood kama tagaan hooyadood!

Bonobos raggu waxay ku dhegaan hooyooyinkood noloshooda oo dhan. Tani waxay macno samaynaysaa, maadaama ay ka helaan maqaamkooda hooyooyinkood oo ay ugu tiirsan yihiin bulshada dhexdeeda.

Bonobos-ka dheddigga ah, dhanka kale, waxay ka tagaan hooyadood markay gaadhaan qaan-gaarnimada iyagoo 12 jir ah. soo saar saaxiib si ay u bilaabaan koox-hoosaadkooda gudaha ciidanka dhexdiisa. Ma jiro wax xaddidan oo la heli karo cidda la guursan karta, sidaas darteed ragga ayaa inta badan dhib ku ah inay ogaadaan xubnaha ciidamada ee ay dhaleen. Tani waxay gacan ka geysataa faafinta gardarrada ka dhaxaysa ragga waxayna gacan ka geysataa dabeecadda nabadeed ee guud ee noocyada.

Bonobos dheddigga ah ayaa marmar isku wada urursada si ay u xakameeyaan ragga noqda kuwa gardaran ama aan is-xakameyn. Raggu waxay noqon karaan in ka badan 25% ka weyn dumarka, taasoo ka dhigaysa bonobos galmo dimorphic ah. Sababtoo ah dumarku jir ahaan way yar yihiin, isbahaysigani waa lagama maarmaan. Maxbuus ahaan, sida xayawaanka xayawaanka, tayadani waxay u muuqataa mid la buunbuuniyay. Tani waxay badanaa keentaa gardarrada xad dhaafka ah ee ragga. Waxaa loo maleynayaa in walbahaarka ama ciriiriga ay wax ka taraan tan.

In kasta oo ay jirto baahsanaanta bulsheed ee dheddigga, ciidamada bonobo waxay caadi ahaan leeyihiinalfa lab. In kasta oo aanu inta badan go’aannada qaadan, haddana waxa uu mararka qaarkood saamayn ku yeeshaa meesha iyo waxa ay cunaan ciidammadu sidoo kale waxa uu kooxda u ilaaliyaa.

7. Waxay Sameeyaan Dawooyin iyaga u gaar ah!

Haa, bonobos waxay is-daaweeyaan marka loo baahdo. Sayniska is-daawaynta xayawaanka waxaa loo yaqaan zoopharmacognosy waxaana lagu arkay dhowr nooc oo kala duwan, oo ay ku jiraan qorratada iyo maroodiga. Cilmi-baarayaashu waxay arkeen bonobos iyagoo isticmaalaya geedka Manniophyton fulvum si ay u daaweeyaan dulin. Tani waa bonobos-ka geedka oo aan caadi ahaan la cunin. Inta lagu jiro xilliga dulinka, waxay laalaabaan caleemaha carrabkooda kadibna way wada liqaan.

8. Waxay Isticmaalaan Tilmaamaha Galmada si ay u xalliyaan khilaafka

Bonobos waxay u isticmaalaan galmada siyaabo kala duwan. Tan waxa ku jira hab lagu ilaalinayo nabadda. Si loo kala saaro xiisadaha ama loo xalliyo khilaafaadka, bonobos waxay inta badan samayn doonaan horumar xagga galmada ah midba midka kale. Tani waxay caddaynaysaa inay aad waxtar ugu leedahay bulshadooda. Iska horimaadyo badan ayaa u dhintaan kuwaas oo ka sii dari doona xaalado kale, sida chimpanzees dhexdooda.

Bonobos sidoo kale waxay isticmaalaan dhaqdhaqaaqyada galmada ee ciyaarta, isgaarsiinta, hordhaca, iyo, dabcan, taranka. Noocaan waxaa loo arkaa mid si xun u-xun ee xorriyadda xad-dhaafka ah ee is-dhexgalka galmada. Dhab ahaantii, muddo dheer, natiijooyinka ku saabsan bonobo waa la xakameeyey sababtoo ah cabsi laga qabo in ay aad u muran badan yihiin dadweynaha.

9. Badana way TagaanBidaarta ku jirta maxaabiisnimada

Bonobos duurjoogta ah waxay leeyihiin timo qayb dhexe oo aan caadi ahayn iyo dhogor badan. Si kastaba ha ahaatee, maxaabiis ahaan inta badan way bidaaran yihiin, iyagoo luminaya astaantan gaarka ah. Fikradaha ayaa lagu kala qaybsan yahay waxa arrintan keenaya. Qaar baa u haysta in si xad dhaaf ah loo qurxin karo. Tani waxay noqon kartaa natiijo ka dhalatay buux-dhaafka guryaha xayawaanka macmalka ah ama habdhaqanka waswaaska ah ee ka dhexeeya xubnaha kooban ee ciidamada Duur-joogta, waxay ku sababeeyaan, is-qurxintu waa inay noqotaa mid aad u badan maadaama ay jiraan xubno badan oo ka tirsan ciidamada. Sidaa darteed, qaar ayaa soo jeedinaya in diiqad ama caajisnimo ay sabab u tahay natiijadan nasiib darrada ah.

10. Xataa Ciyaarta Dadka Waaweyn!

Bonobos labaduba waa kuwo caqli badan oo aad u ciyaara. Dhalinyaradu, dabcan, way wada ciyaaraan midba midka kale iyo sidoo kale dadka waaweyn, laakiin taasi maaha halka ay ku dhammaanayso. Dadka waaweyni waxay la ciyaaraan dadka waaweyn, rag iyo dumarba, waxayna u muuqdaan kuwo aad ugu raaxaysanaya. Tani waxay u muuqataa inay tahay hab muhiim ah oo lagu ilaaliyo xiriirka ciidamada dhexdiisa. Dabiici ahaan, waxay xubnaheeda u horseedaa nolol tayo sare leh.

Bonobo waa makhluuq la yaab leh oo la jecel yahay oo leh bulsho isku dhafan oo dareen leh. Waa xayawaan mudan in la ilaaliyo oo la ilaaliyo mustaqbalka fog.