বিষয়বস্তুৰ তালিকা
ডাইনোছৰ মেছ'জয়িক যুগত পৃথিৱীত ঘূৰি ফুৰিছিল, য'ত ট্ৰাইএছিক, জুৰাছিক আৰু ক্ৰিটেচিয়াছ যুগ অন্তৰ্ভুক্ত আছিল। ডাইনোছৰ শব্দটো বিলুপ্ত মাংসভোজী বা তৃণভোজী আৰ্কচ’ৰিয়ান সৰীসৃপৰ যিকোনো গোটক সংজ্ঞায়িত কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই বহল শব্দটোৱে এসময়ত থকা প্ৰজাতিৰ এক বৈচিত্ৰময় শৃংখলক সামৰি লয়। কিন্তু আপুনি কেতিয়াবা ভাবিছেনে যে এই ডাইনোছৰবোৰ কিমান দ্ৰুত আছিল?
এই লেখাটোত ডাইনোছৰৰ জগতখনত ডুব যাওঁ আৰু এতিয়ালৈকে সৰ্বাধিক দ্ৰুততম ৮টা ডাইনোছৰ আৱিষ্কাৰ কৰোঁ!
কিন্তু প্ৰথমে, ক ডিচক্লেইমাৰ: তলৰ সকলোবোৰ তথ্য বৈজ্ঞানিক অনুমানৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি কৰা হৈছে। ডাইনোছৰৰ বিষয়ে তথ্যসমূহ কেৱল তত্ত্বগত আৰু নিশ্চিত কৰিব নোৱাৰি। এই প্ৰাণীসমূহৰ সন্দৰ্ভত বৈজ্ঞানিক বিতৰ্ক চলি আছে, গতিকে কিছুমান বিজ্ঞানীয়ে দ্ৰুততম ডাইনোছৰৰ বিষয়ে তলত দিয়া তথ্যসমূহ সত্য বা সম্ভাৱ্য বুলি দাবী কৰিব পাৰে যদিও আন কিছুমানে নহ'বও পাৰে।
1. নেন’টাইৰেনাছ – ঘণ্টাত ৫০ মাইল
নেন’টাইৰেনাছ হৈছে টাইৰানোছৰাছ ডাইনোছৰৰ এটা প্ৰজাতি। ক্ৰিটেচিয়াছ যুগৰ শেষৰ সময়ছোৱাত তেওঁলোকে বাস কৰিছিল। গড়ে ২০ ফুট উচ্চতা আৰু ওজন প্ৰায় ১০০০ পাউণ্ড। আন টাইৰেন’ছ’ৰাইডৰ দৰে নেন’টাইৰেনাছ ৰ মূৰটো ডাঙৰ আৰু দুটা সৰু বাহু থকাৰ বাবে জনাজাত আছিল আৰু প্ৰতিখন হাতত মাত্ৰ দুটা আঙুলি আছিল। বিজ্ঞানীসকলৰ মতে Nanotyranus -এ স্প্ৰিণ্টিং কৰাৰ সময়ত যিকোনো ডাইনোছৰৰ তুলনাত আটাইতকৈ বেছি গতি লাভ কৰিব পাৰে।
এই প্ৰজাতিটোৱে ক্ৰিটেচিয়াছ যুগত বিখ্যাত Tyrannosaurus rex ৰ সৈতে একে সময়তে বাস কৰিছিল . ইয়াৰ কাৰণে, Nanotyranus T তকৈ সৰু আৰু দ্ৰুত চিকাৰ ধৰিব পৰাকৈ বিশেষজ্ঞ আছিল। rex এ কেতিয়াও ধৰিব পাৰিছিল (যিহেতু T. rex কুখ্যাতভাৱে লেহেমীয়া আছিল)। Nanotyranus এটা মাংসভোজী শিকাৰু আছিল আৰু সম্ভৱতঃ মজলীয়া আকাৰৰ স্তন্যপায়ী, টিকটিকি, আনকি অন্যান্য ডাইনোছৰকো চিকাৰ কৰিছিল।
Nanotyranus ৰ জীৱাশ্ম পশ্চিমীয়া অঞ্চলত পোৱা গৈছে উত্তৰ আমেৰিকাৰ অভ্যন্তৰীণ অঞ্চল। ইহঁতৰ বাসস্থান সম্ভৱতঃ অৰণ্য আৰু জলাশয়ৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ঘাঁহনিলৈকে আছিল।
2. অৰ্নিথ'মিমাছ – ঘণ্টাত 43 মাইল
অৰ্নিথ'মিমাছ আছিল এতিয়ালৈকে অস্তিত্ব লাভ কৰা আটাইতকৈ দ্ৰুততম ডাইনোছৰসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। এই ডাইনোছৰটোৱে উত্তৰ আমেৰিকাত ক্ৰিটেচিয়াছ যুগৰ শেষৰ ফালে বাস কৰিছিল যেতিয়া মহাদেশখন অৰণ্য, ঘাঁহনি আৰু বানপানীৰ সমতলেৰে আবৃত আছিল। অৰ্নিথ’মিমাছ গড়ে ১৫ ফুট ওখ আছিল। ইহঁতৰ শৰীৰটো ওখ আৰু চিকন, পিছফালৰ ভৰি দুখন মজবুত আৰু ঠেংখন দীঘল আছিল। মাত্ৰ তিনিটা আঙুলি থকা হাতৰে গঠিত চুটি বাহু আছিল। অৰ্নিথ’মিমাছ আধুনিক যুগৰ চৰাইৰ দৰে আছিল, বিশেষকৈ উটপক্ষীৰ দৰে। সাধাৰণ পূৰ্বপুৰুষ থকা সম্পৰ্কীয় প্ৰজাতিৰ দ্বাৰা প্ৰদান কৰা তথ্যৰ ভিত্তিত এই ডাইনোছৰটো সম্ভৱতঃ পাখিৰে আবৃত আছিল।
ইয়াৰ ঠোঁটত দাঁতৰ অভাৱ আছিল আৰু ইয়াক দ্ৰুতভাৱে খাদ্য তুলি লোৱা আৰু উদ্ভিদ বা প্ৰাণীৰ সামগ্ৰী পিহিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। অৰ্নিথ'মিমাছ সৰ্বভোজী আছিল, ইয়াৰ খাদ্য প্ৰধানকৈ ফল-মূল, উদ্ভিদ, পোক-পৰুৱা আৰু অন্যান্য সৰু প্ৰাণীৰে গঠিত আছিল।
3. ছ’ৰ’ৰনিথ’ইডছ – ঘণ্টাত 40 মাইল
ছ’ৰ’ৰনিথ’ইডছ হৈছে কথেৰ'পড ডাইনোছৰৰ দ্বাৰা গঠিত প্ৰজাতি। এই প্ৰজাতিটো ক্ৰিটেচিয়াছ যুগৰ শেষৰ ফালেও সক্ৰিয় আছিল। ছাউৰ’ৰনিট’ইডছৰ গড় উচ্চতা ৭ ফুট আৰু গড় ওজন প্ৰায় ৯০ পাউণ্ড আছিল। এই ডাইনোছৰটোৰ মূৰৰ খুলি চিকন আৰু শৰীৰ চৰাইৰ দৰে আছিল। ইয়াৰ এটা দীঘল ঠেংও আছিল যিয়ে সম্ভৱতঃ ইয়াক তীব্ৰ বেগত দৌৰি থাকোঁতে ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰাত সহায় কৰিছিল।
ইয়াৰ খাদ্যত মধ্যমীয়া আকাৰৰ প্ৰাণী আছিল, কিয়নো ই মাংসভোজী শিকাৰু আছিল। Saurornithoides ৰ চিকাৰৰ মাংস কামোৰিব পৰাকৈ চোকা দাঁতেৰে ভৰা শক্তিশালী চোলা আছিল।
এই প্ৰজাতিৰ জীৱাশ্ম চীন আৰু মংগোলিয়াত পোৱা গৈছে। ক্ৰিটেচিয়াছ যুগত এই অঞ্চলবোৰ ভিজা আৰু আৰ্দ্ৰ আছিল – আজিৰ তুলনাত অধিক। Saurornithoides সম্ভৱতঃ জলাশয় আৰু বানপানীৰ সমভূমিত বাস কৰিছিল।
এই ডাইনোছৰৰ দ্ৰুত গতি আছিল সহায়ক অভিযোজন যিয়ে ইয়াক দ্ৰুত চিকাৰ খেদিবলৈ আৰু নিজৰ শিকাৰুৰ পৰাও পলায়ন কৰিবলৈ অনুমতি দিছিল।
4. Sinocalliopteryx – 40 mph
Sinocalliopteryx হৈছে ১০ কোটি বছৰতকৈও অধিক আগৰ থেৰ’পড ডাইনোছৰৰ এটা প্ৰজাতি। এই প্ৰাণীটো আছিল তুলনামূলকভাৱে সৰু ডাইনোছৰ আৰু ইয়াৰ গড় উচ্চতা আছিল ৬.৫ ফুট। আন থেৰ’পড ডাইনোছৰৰ দৰে Sinocalliopteryx ৰ মূৰৰ খুলি দীঘল আৰু চিকুন আৰু চকু ডাঙৰ আছিল। তদুপৰি এই ডাইনোছৰবোৰৰ জীৱাশ্মৰ ৰেকৰ্ডত সংৰক্ষিত পাখি পোৱা গৈছে যাৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে Sinocalliopteryx পাখিৰে আবৃত বা আংশিকভাৱে আবৃত আছিল।
খাদ্য Sinocalliopteryx ৰ মাংসভোজী আছিল, ই সৰু স্তন্যপায়ী, টিকটিকি, আনকি অন্যান্য ডাইনোছৰৰ দ্বাৰা গঠিত আছিল। এই ডাইনোছৰৰ দ্ৰুত গতি আৰু ভাল দৃষ্টিশক্তিই ইয়াক নিজৰ চিকাৰক অনুসৰণ আৰু খেদিবলৈ অনুমতি দিছিল।
ক্ৰিটেচিয়াছ যুগৰ আৰম্ভণিৰ এই প্ৰজাতিৰ জীৱাশ্ম চীনত অৱস্থিত। ক্ৰিটেচিয়াছ যুগত এই অঞ্চলটো আছিল ঘন অৰণ্যৰে আবৃত উষ্ণ আৰু আৰ্দ্ৰ জলবায়ু। <১><৩>৫. Troodon formosus – 37 mph 
Troodon formosus আছিল এটা সৰু ডাইনোছৰ প্ৰজাতি যিটো সম্ভৱতঃ চৰাইৰ সৈতে মিল আছিল। এই ডাইনোছৰটো ক্ৰিটেচিয়াছ যুগত অৰ্থাৎ প্ৰায় ৭ কোটি বছৰ আগতে বাস কৰিছিল। এই প্ৰজাতিটোৰ ওখ আছিল প্ৰায় ৬.৫ ফুট আৰু ওজন আছিল প্ৰায় ১১০ পাউণ্ড। Troodon formosus’s লঘু ওজন ইয়াৰ ফুটা হাড়ৰ বাবে হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। আন ডাইনোছৰৰ তুলনাত ইয়াৰ মগজু আৰু চকুও আছিল বৃহৎ। ইয়াৰ উপৰিও ইয়াৰ চকু আন বহুতো ডাইনোছৰৰ দৰে কাষত থকাৰ বিপৰীতে মূৰৰ সন্মুখৰ ফালে আছিল।
এই প্ৰজাতিটোৰ মগজুৰ আকাৰ ডাঙৰ আৰু আংশিকভাৱে বিপৰীতমুখী বুঢ়া আঙুলিৰ বাবে ইয়াৰ আইকিউ সম্ভৱতঃ উচ্চ হোৱাৰ বাবে জনাজাত। ট্ৰুডন প্ৰতিখন ভৰিত তিনিটা ভৰিৰ আঙুলি লৈ দুখন চিকন ভৰিৰে থিয় হৈ আছিল। বৰ্তমান এই প্ৰজাতিৰ পাখি আছিল নে নাই সেই সম্পৰ্কে পুৰাজীৱবিজ্ঞানীসকলৰ মাজত কিছু বিতৰ্ক চলি আছে।
Troodon এটা সুবিধাবাদী সৰ্বভোজী আছিল, ই সৰু স্তন্যপায়ী বা চৰাইৰ লগতে অন্যান্য ডাইনোছৰৰ সৈতে সংযুক্তভাৱে খাইছিল বীজ, বাদাম, ফলমূল ৰোপণ কৰা। ইয়াৰ জীৱাশ্ম১৯৩০ চনত প্ৰজাতিবোৰ পোৱা গৈছিল, যিবোৰ সমগ্ৰ উত্তৰ আমেৰিকাত সিঁচৰতি হৈ আছিল।
6. গৰ্গ’ছ’ৰাছ – ঘণ্টাত ৩০ মাইল
গৰ্গ’ছ’ৰাছ আছিল টাইৰানোছ’ৰাইড পৰিয়ালৰ এটা প্ৰজাতি। গৰ্গ’ছ’ৰাছ ক্ৰিটেচিয়াছ যুগৰ শেষৰ ফালে বাস কৰিছিল। এই ডাইনোছৰটো আছিল ডাঙৰ আৰু মাংসভোজী, গড় উচ্চতা ২৮ ফুট আৰু গড় ওজন আছিল ২.৫ টন। আন থেৰ’পডৰ দৰেই গৰ্গ’ছ’ৰাছ ৰ মূৰৰ খুলিটোও আছিল শক্তিশালী চোলা। Gorgosaursus ৰ ভৰি দুখন অবিশ্বাস্যভাৱে শক্তিশালী, ডাঙৰ আৰু পেশীবহুল আছিল।
এই ডাইনোছৰটোৱে বৃহৎ হাড্ৰ'ছৰ আৰু চেৰাটপচিয়ান খাইছিল। আৰু ইয়াৰ আকাৰৰ সত্ত্বেও গৰ্গ'ছ'ৰাছ এটা ডাঙৰ স্প্ৰিণ্টাৰ আছিল বুলি বিশ্বাস কৰা হয়, কিন্তু ইয়াৰ ডাঙৰ আকাৰৰ বাবে ই সম্ভৱতঃ এই গতিসমূহ অতি দীৰ্ঘদিন ধৰি বজাই ৰাখিব পৰা নাছিল।
Fossils from এই প্ৰজাতিটো উত্তৰ আমেৰিকাত পোৱা গৈছে।
7. গালিমিমাছ – ঘণ্টাত ৩০ মাইল
গালিমিমাছ প্ৰজাতিটো হৈছে এটা অৰ্নিথ’পড থেৰ’পড। এই ডাইনোছৰটো ইয়াৰ দ্ৰুত গতিৰ বাবে জনাজাত, যিটো ই সম্ভৱতঃ শিকাৰুৰ পৰা পলায়ন কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰিছিল। এতিয়ালৈকে হোৱা আন বহুতো দ্ৰুততম ডাইনোছৰৰ দৰেই গালিমিমাছ ও দ্বিপদ আছিল, অৰ্থাৎ ই দুফুটত খোজ কাঢ়িছিল। গড়ে এই ডাইনোছৰটো দুফুট ওখ আৰু ওজন প্ৰায় ১০০০ পাউণ্ড আছিল। ইয়াৰ ভৰি দুখন অতি পেশীবহুল আছিল যদিও আনফালে বাহু দুটা দীঘল আৰু চিকন আছিল, প্ৰতিটো হাতত মাত্ৰ তিনিটা আঙুলি আছিল। ইয়াৰ দীঘল বাহু দুটা চিকাৰ ধৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল বুলি অনুমান কৰা হৈছে। <৪>গালিমিমাছ<৫>ওঠোঁট দাঁতবিহীন আছিল। এই ডাইনোছৰটোৰ পাখি আছিল সাধাৰণ পূৰ্বপুৰুষৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি আৰু পাখিৰ ছাপ জীৱাশ্মৰ ৰেকৰ্ডত ৰৈ যোৱা বুলি ভবা হয়।
গালিমিমাছ ৰ সৰ্বভোজী খাদ্য আছিল, উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণী উভয় সামগ্ৰী খাইছিল। ইয়াৰ ঠোঁট উদ্ভিদৰ পদাৰ্থ পিহিবলৈ বিশেষ আছিল।
See_also: বগা ৰেখাৰ সৈতে ক'লা সাপ — ই কি হ'ব পাৰে? ইয়াৰ উপৰিও এই প্ৰজাতিৰ জীৱাশ্ম মংগোলিয়াত অৱস্থিত, প্ৰায় ৭ কোটি বছৰ আগৰ ক্ৰিটেচিয়াছ যুগৰ শেষৰ ফালৰ পৰা। <১><৩>৮. Velociraptor mongoliensis – 25 mph 
ক্ৰিটেচিয়াছ যুগৰ শেষৰ ফালে Velociraptor mongoliensis সক্ৰিয় আছিল। এই দ্বিপদ ডাইনোছৰটো গড়ে ১.৬ ফুট ওখ আৰু ৬.৮ ফুট দীঘল আছিল। ভেলোচিৰেপ্টৰ মাংসভোজী আছিল আৰু এই ডাইনোছৰৰ পছন্দৰ চিকাৰ আছিল মূলতঃ মধ্যমীয়া আকাৰৰ স্তন্যপায়ী আৰু অন্যান্য ডাইনোছৰ। এই প্ৰজাতিৰ উচ্চ কাৰ্য্যকলাপ আৰু দ্ৰুত গতিৰ বাবে Velociraptor -এ ইহঁতৰ শক্তি বজাই ৰাখিবলৈ সঘনাই চিকাৰ কৰাৰ প্ৰয়োজন হৈছিল। ইয়াৰ গতি, শক্তিশালী আৰু লঘু অংগ আৰু চঞ্চলতাৰ বাবেই ই এক সফল শিকাৰু আছিল। তদুপৰি এই ডাইনোছৰটোৰ ভৰিৰ দ্বিতীয় ভৰিৰ আঙুলিত দীঘল ঠেং আছিল যিবোৰ ই নিজৰ চিকাৰক আঘাত কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰিছিল। এই প্ৰজাতিৰ এটা সংজ্ঞায়িত বৈশিষ্ট্য আছিল ইয়াৰ দীঘল চিকুন ঠেং যিটো ইয়াৰ মেৰুদণ্ডৰ সম্প্ৰসাৰণ আৰু ইফালৰ পৰা সিফাললৈ বেঁকা হ'ব পাৰে।
ভেলোচিৰেপ্টৰ জীৱাশ্ম মংগোলিয়াত আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছে।
<৩>জীৱাশিবিজ্ঞানীসকলে কেনেকৈ নিৰ্ণয় কৰে ডাইনোছৰ কিমান দ্ৰুতডাইনোছৰৰ সম্ভাৱ্য গতিৰ বিষয়ে অনুমান কৰিবলৈ পুৰাজীৱবিজ্ঞানীসকলে পৰোক্ষ পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰে। জীৱাশ্মযুক্ত ভৰিৰ ছাপ বিশ্লেষণ কৰি এজন পুৰাজীৱবিজ্ঞানীয়ে ডাইনোছৰৰ ভৰিৰ আকাৰ আৰু আকৃতি আৰু ভৰিৰ ছাপৰ গভীৰতা নিৰ্ণয় কৰিবলৈ সক্ষম হয়। এই তথ্যই ডাইনোছৰৰ খোজটোত কিমান শক্তি প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল তাৰ অন্তৰ্দৃষ্টি দিব পাৰে। তদুপৰি বিজ্ঞানীসকলে এই তথ্য ব্যৱহাৰ কৰি খোজৰ দৈৰ্ঘ্য বা ভৰিৰ ছাপৰ মাজৰ দূৰত্ব জুখিব পাৰে।জীৱাশ্মযুক্ত ডাইনোছৰৰ হাড় ব্যৱহাৰ কৰি পুৰাজীৱবিজ্ঞানীসকলে শৰীৰৰ পেশীৰ সংলগ্নতা ক'ত সংঘটিত হোৱাৰ লগতে সেই পেশীৰ সম্ভাৱ্য শক্তিও চাব পাৰে। ইয়াৰ উপৰিও প্ৰশ্ন কৰা ডাইনোছৰটোৰ ভংগীমাই বিজ্ঞানীসকলক ই কেনেকৈ গতি কৰিছিল সেই বিষয়ে অন্তৰ্দৃষ্টি দিব পাৰে।
সকলো গৱেষণাৰ জৰিয়তে তাৰ পিছত পুৰাতত্ত্ববিদসকলে গতিৰ বিষয়ে অনুমান কৰিবলৈ সক্ষম হয় আৰু ডাইনোছৰবোৰ কিমান দ্ৰুত আছিল সেইটো নিৰ্ণয় কৰিবলৈ সক্ষম হয়। গতিকে ওপৰত উল্লেখ কৰা সকলোবোৰ গতি বৈজ্ঞানিক তথ্যৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি কৰা অনুমান আৰু ইয়াক নিৰপেক্ষ তথ্য হিচাপে লোৱা উচিত নহয়।
See_also: চৰাইবোৰ স্তন্যপায়ী নেকি?পৃথিৱীত খোজ কঢ়াৰ শীৰ্ষ ৮ টা দ্ৰুততম ডাইনোছৰৰ সাৰাংশ:
| ৰেংক | ডাইনোছৰৰ নাম আৰু গতি |
|---|---|
| 1. | নেন’টাইৰেনাছ – ঘণ্টাত 50 মাইল<২৩><২০><১৭><২২>২.<২৩><২২><৪>অৰ্নিথ’মিমাছ<৫> – ঘণ্টাত ৪৩ মাইল<২৩><২০><১৭><২২>৩.<২৩><২২><৪>ছ’ৰ’ৰনিথ’ইডছ<৫> – ঘণ্টাত ৪০ মাইল<২৩><২০><১৭><২২>৪.<২৩><২২><৪>চাইনোকেলিঅ’প্টেৰিক্স<৫> – ঘণ্টাত ৪০ মাইল<২৩><২০><১৭><২২>৫.<২৩><২২><৪>ট্ৰুডন ফৰ্ম’ছাছ<৫> – ৩৭ঘণ্টাত |
| 6. | গৰ্গ’ছ’ৰাছ – ঘণ্টাত 30 মাইল |
| 7. | গালিমিমাছ – ঘণ্টাত ৩০ মাইল |
| 8. | ভেলোচিৰেপ্টৰ মংগোলিয়েন্সিছ – ঘণ্টাত 25 মাইল |
